دستمزد در حد گرسنگی برای لباس های ورزشی

زنان دوزنده ال سالودور و بازی کنان زن جام جهانی

نوشته : از آکسل دنه که

تهیه و تنظیم آزاده ارفع

"تجارت منصفانه"(1) برای داد و ستد منصفانه تولیداتی مطرح می گردد که از کشورهای در حال توسعه به کشورهای صنعتی صادر شده و باید متضمن قیمت گذاری عادلانه برای این تولیدات، رعایت الزامات زیست محیطی در تولید، شرایط کارشایسته از لحاظ اجتماعی و رعایت برابری جنسی بین زن و مرد در محیط کار باشد. اما اغلب نه فقط موارد بالا رعایت نمی شود بلکه عکس آن عمل می شود. درمورد انحصاری مانند آدی داس "adidas" هم قضیه از این قرار است.

مونسرات آروالوً Monserrat Arevalo از اعضای یکی از سازمان های غیردولتی (1)، شرایط کار در شرکت اوشن اسکای "Ocean Sky"، از شرکت های تولیدی وابسته به آدی داس را زیر ذره بین قرار داده است.در این شرکت 1500 کارگر مشغول به کار هستند که اکثر آنها را زنان تشکیل می دهند. حقوق ماهانه کارگران در حدود 100 یورو برای کار شیفتی 9 ساعت در روز میباشد. مونسرات می گوید : " کارگران زن شدیداً زیر فشار کار قرار دارند، آنها اغلب آب نمی خورند، تا وقت شان برای رفتن به دست شویی از بین نرود. اجازه رفتن به پزشک را ندارند. حقوق کارگران بطور سیستماتیک زیر پا گذاشته می شود."

بر اساس گزارش این سازمان غیردولتی زنان باید در هوای بسیار گرم و کثیف کار کنند، بدون دریافت دستمزد وتحت اجبار اضافه کاری کنند و در یک ساعت حداقل 12 تی شرت بدوزند.

به این ترتیب شرکت ًآ دی داسً Adidas نه فقط قانون کار بین المللی را نقض می کند بلکه همچنین اجرای ضوابط رفتاری مارک ًآدی داسً Adidas را نیز زیر علامت سوال قرار داده است در حالی که به نظر می رسد که این انحصار بر روی 1200 شرکت تولیدی اش در 69 کشور کنترل کامل دارد. با افشا شدن شرایط کار کارگران در شرکت های وابسته به این انحصار توسط گزارشی که ًمونسرات آروالوً منتشر کرده بود ،ً آدی داسً Adidas از خود واکنش نشان داده و شرایط کار را کمی درعرصه های بهتر کردن هوای محیط کار ، پرداخت اضافه کاری و شفاف سازی صورت حساب حقوق ماهانه کارگران بهبود داد. اما از نظر ًمونسرات آروالوً مشکل اصلی همچنان در سرجای خود باقی مانده است: با دستمزد بخور و نمیر 100 یورو در ماه کسی در ال سالوادور نمی تواند زندگی شایسته یک انسان داشته باشد. شرایط کار نباید طوری باشد که زنان فقط کار، کار و بازهم کار کرده و از بابت این همه کار تنها زندگی محقری داشته باشند. زنان بتوانند علاوه بر کار از زندگی نیز بهرمند شده و فرصتی هم برای عملی ساختن رویاهایشان داشته باشند."

حقوق پرداخت شده به کارگران تنها یک در صد قیمت لباس هائی است که توسط آنها دوخته شده و در فروشگاه ها به فروش می رسد. حتی اگر دستمزد کارگران به میزان چشمگیری افزایش یابد باز هم در قیمت فروش لباس های ورزشی جام جهانی اصلا تغییری به وجود نخواهد آمد. ًآدی داسً Adidas از پاسخ به سوالات مطرح شده در این موارد شانه خالی کرده است. این چنین است که زنان خیاط ال سالوادور و کشورهای دیگر باید عرق بریزند همانند بازی کنان فوتبال تیم زنان که حین مسابقه خیس عرق می شوند اما تفاوت در آن است که زنان کارگر علیرغم عرق ریزان دستمزدشان هیچ گاه به پای بازی کنان فوتبال نخواهد رسید.

*******

گزارش کوتاه زیر نیز دارای نکات افشاگری درباره انحصار . ًآدی داسً Adidas می باشد!

کارزار بین المللی " برای لباس های تمیز"(clean clothes campaign CCC) انحصار ًآدی داسً Adidas را به خاطر شرایط بسیار بد محیط کار ، نقض حقوق کارگر و پایمال کردن ضوابط مربوط به حقوق بشر شدیدا" مورد انتقاد قرار داد.

منتقدین می گویند که ًآدی داسً Adidas سال های متمادی است که شرایط کار زنان کارگر را که به تولید "adidas-Reebok" اشتغال دارند تغییر نداده است. کارگران زن در منطقه آزاد تجاری کار می کنند که توسط سیم های خاردار و با حضور نگهبانان مسلح محافظت می شود. گرمای هوای کارخانه تا 37 درجه بالا می رود. کارگران مورد تحقیر و آزار قرار می گیرند. آب آشامیدنی که کارخانه در اختیار کارگران قرار می دهد مملو از باکتری های خطرناکی است که می تواند موجب اسهال و بیماری های روده ایی و عفونی شود. شش کارگر زن فقط بخاطر آن که به همکاران خود گوشزد کردند که آب آشامیدنی دارای باکتری بیماری زا می باشد از کار خود اخراج شدند. دوربین های نگهبانی بطور دائم تمامی حرکات کارگران را زیر نظر دارد.

اضافه کاری ضمن آن که غیر قانونی میباشد، اجباری است. دستمزد کارگران زن از 72 تا 92 سنت (دلار آمریکا)در ساعت است که فقط یک چهارم نیازهای یک خانواده را می تواند تامین کند. هر کسی که کلمه اتحادیه را به زبان آورد در تهدید اخراج قرار می کیرد. ًجینت پینداً که از طرف اتحادیه کارگری با چند تن از زنان کارگر نساجی صحبت کرده بود می گوید که زنان کارگر حق عضویت در اتحادیه را ندارند و در صورت عضو شدن خطر اخراج تهدید شان می کند. بطور معمول قرار داد کاری نیز وجود ندارد واگر هم قراردادی با کارگران بسته شود قرار داد ورق پاره ای است که در آن شرایط قرارداد به زبانی نوشته شده است که کسی از آن سر در نمی آورد. فشار کار بسیار بالا می باشد و زنان می بایستی یک ساعت زودتر سر کار حاضر شوند تا قادر به اتمام حجم کار روزانه شان باشند.

این است داستان واقعی و درونی یکی از بزرگترین انحصارات چندملیتی سرمایه داری معاصر که در حقیقت چیزی نیست جز زندان با اعمال شاقه برای زنان جهان حاشیه سرمایه داری!

***************

1- " Fair trade "

2- مونسرات آروالو عضو یک NGO یا ًسازمان غیردولتیً است به نام "mujeres tranformandos.