جمیله بوپاشا سمبل مقاومت

 نوشته: فلورانس هروه

ترجمه :  آزاده  ارفع

به جمیله بوپاشا زن مبارز راه آزادی الجزایر به خاطر هفتاد پنچ سالگی اش

اواخر دهه پنجاه در دبیرستان دخترانه در پاریس در منطقه سن کلو، کتاب هنری آلگز - خبرنگار الجزایری فرانسوی کمونیست-بنام "شکنجه" را که در فرانسه ممنوع بود ، به شکل مخفیانه می خواندیم. آلگز دراین کتاب به تشریح شکنجه های خود به دست سربازان فرانسوی به مدت یک هفته در سال 1958 در ال بیار(EL- Biar) الجزایر پرداخته بود.

دو سال بعد در 2 ژوئن 1960 مقاله ای توسط سیمون دوبوار در نشریه لوموند در باره شکنجه جمیله بوپاشا منتشر شد که کشور را شوکه کرد. در این مقاله سیمون دوبوار توضیح داده بود که چگونه شکنجه گران این زن مبارز را یک هفته تمام زیر مشت و لگد گرفته اند، شوک الکتریکی به نوک سینه ها و آلت تناسلی او وصل کرده اند، با ایجاد خفگی در آب،که امروزه آن را(waterboarding) می نامند، او را شکنجه کرده ودر نهایت او را مورد تجاوز جنسی قرار داده اند. سیمون دوبوار از جمیله بوپاشا نقل می کند که :" آن ها (شکنجه گران) در آلت تناسلی من بطری فرو کردند ، من فریاد می زدم و از درد به مدت 2 روز بیهوش شدم". لوموند که به خاطر سانسور اجازه نیافت کلمه آلت تناسلی (Vagina) را در روزنامه بیاورد جمله نقل شده از جمیله بو پاشا را به این شکل تغییر داد:" آن ها یک بطری در شکم من فرو کردند." با این وصف به خاطر این مقاله آن نسخه روزنامه توقیف شد.

دو هفته بعد فرانسوا ساگان (Francoise Sagan) در نشریه هفتگی اکسپرس(L´Express) مقاله ای با عنوان " زن جوان و بزرگوار" منتشر کرده و اعلام کرد او از این که فرانسوی است، احساس شرم می کند. نوشته های دوبوار و ساگان آغاز یک روند بسیار خیره کننده بود. کمیته ای به ریاست سیمون دوبوار برای جمیله بوپاشا تاسیس شد. اعضای این کمیته متشکل بودند از : الزا تریولت (Elsa Triolet) نویسنده ، همکار و همسرش لویی آراگون(Louis Aragon) شاعر معروف کمونیست فرانسه، امه سه زر(Aime´ Ce´saire ، ژان - پل سارتر (Jean-Paul Startre) ، ژنوییه دوگل آنتونیو (Genevie´ve de Gaulle Anthonioz) وژرمن تیلون(Germaine Tillion) زنان مبارز جنبش مقاومت فرانسه علیه اشغال نازی که به اردوگاه آلمان نازی در راونزبروک(Ravensbrück) تبعید شده بودند. ژیزل حلیمی(Gise´le Halimi) وکیل سرشناس همراه با سیمون دوبوار شرح حال مستندی در باره جمیله نوشتند که در سال 1962 تحت نام "جمیله بوپاشا" منتشر شد. پیکاسو تصویری از این زن جوان مبارز کشید، آرشیتکت و هنرمند شیلیایی روبرتو ماتا(Roberto Matta) تصویری را به نام "دردهای جمیله "(Djamilas Qualen) به وی تقدیم کرد، آهنگساز ایتالیایی لویجی نونو (Luigi Nono) آهنگی به نام " آهنگ زندگی و عشق" برای جمیله سرائید.

پس از قرارداد اوویان (Evian) در سال 1962  استعمار فرانسه ه پس از 130 سال پایان یافت و فرانسه جنگ کثیف استعماری در الجزایر را متوقف ساخت و الجزایر استقلال خود را بازیافت و جمیله بوپاشا از زندان آزاد شد. پنجاه سال بعد در سال 2012 فیلم تلویزیونی " برای جمیله" به کارگردانی کارولین هوپرت خواهر هنرپیشه ایزابل هوپرت ، بار دیگر خاطره این زن مبارز را بیدار کرد.

جمیله در 9 فوریه 1938 در بولوجینه در منطقه ای در شمال الجزیره به دنیا آمده و در دامن خانواده ای که اعضای آن در مبارزات رهایی بخش الجزایر فعال بودند بزرگ شد. جمیله با نام مستعار خلیدا در شرایطی به جنبش مقاومت پیوست که تعداد فعالان زن در جبهه رهائی بخش الجزایر"اف ال ان" (FLN) بسیار اندک بود. جمیله که به عنوان امدادگر کار می کرد در سال 1960 همراه پدر، خواهر و شوهر خواهرش در خانه دستگیر شد. به او نسبت بمب گذاری در دانشگاه را دادند اتهامی که هرگز ثابت نشد. این نوع اتهامات توسط استعمارگران برای انتقامجویی از فعالین جنبش ملی مقاومت الجزایر امری رایج بود.

ژیزل حلیمی مسئولیت دفاع از جمیله را بعهده گرفت و توانست او را به زندان فرانسه منتقل نماید. در الجزایر این خطر وجود داشت که او را در سلول زندان به قتل برسانند زیرا شکنجه گران تلاش می کردند که شواهد جنایاتشان را از بین ببرند تا اعمالشان افشاء نشود . در فرانسه ابتدا جمیله به اعدام محکوم شد و پس از مدت کوتاهی به خاطر عفو عموی از زندان آزاد شد.

جمیله ازدواج کرد، صاحب سه فرزند شد و به عنوان منشی مشغول به کار شد. در سال 1981او در تظاهرات اعتراضی به قانون خانواده در الجزایر شر کت کرد. در سال گذشته وی از فیلم تلویزیونی " برای جمیله" ابراز تاسف کرد زیرا از نظر او این فیلم اساسا" بر روی شخص وی متمرکز شده و کمتر به جنبش رهایی بخش مردم الجزایر پرداخته است.

سیمون دوبوار در سال 1962 در نگاه به جنبش مقاومت علیه استعمار فرانسه و جنگ ظالمانه فرانسه علیه الجزایر نوشت : کافی نیست که فقط علیه جنایتی که درحق جمیله صورت گرفته برخیزیم بلکه باید علیه برخورد های به همان سان جنایتکارانه علیه هم رزمان او سر به شورش برداریم.او از فرانسویان خواست  که در برابر جنایت کشورشان سکوت نکنند، خود را تنها به محکوم کردن این یا آن روش استعمارگرانه محدود نسازند بلکه توجه داشته باشند که دولت در پی کسب حمایت و مشروعیت از آنها برای ادامه جنگ استعماری است . او از فرانسویان خواست تا جنگ و حکومت را محکوم کنند....    حکومتی را که دربرابر ارتش زانو زده است.او خطاب به فرانسویان گفت هر کاری که لازم باشد انجام دهید تا مرود شمردن جنگ توسط شما به اقداماتی بی خاصیت تنزل نکند ....شما دیگر نمی توانید بهانه آورده و بگوئید ما از جنایت هائی که صورت می گیرد بی اطلاع بوده ام.

منبع: دنیای جوان

هشتم فوریه 2013