حاشيه های زندگی زنان مهاجر و پناهنده ی افغانی و عراقی

کانون زنان ايرانی- مريم دستگردی: در برنامه اى که توسط سازمان غير دولتى حامى و با شعار" صلح براى زنان و زنان براى صلح" با حضور اتباع عراقى و افغانى و همچنين ميهمانانی چون شفق نماينده كميسارياى سازمان ملل، شينكن زهير كروخى عضو پارلمان افغانستان وسوريه عبدالكاظم السلطان عضو مجمع ملى عراق واشرفى عضو هيئت رئيسه سازمان غير دولتى حامى و بكتاش عضو سازمان سايبان آبى كه اولين NGO افغانى كه در ايران فعاليت دارندبرگزار شد،مشکلات مهاجران به ايران بررسی شد.

شفق قبل از خواندن بيانية کميساريای سازمان ملل گفت:كوششهاى زنان پناهنده مى تواند مشوقى باشد براى همه زنان براى رسيدن به اهدافشان اغلب تبعيضات نژادى زبانى سياسى اقتصادى و فرهنگى ميان زنان جدايى ميافكند. زنان پناهنده جزو آسيب پذيرترين قشرى هستند كه از اين تقسيم بندى رنج مى برند.

هر چند داستانها و دستاوردهاى آنها مى تواند الهام بخش واقعى براى ديگر زنها باشد تا نهايت پتانسيل خود را در بدست آوردن چيزهاى بيشترى از دنيا بكار گيرند اما متاسفانه تلاش هاى شگفت انگيز آنها براى زندگى محترمانه عليرغم تمام مشكلات مورد توجه نمى گيرد . ما امروز براى احترام به زندگى قابل ستايش زنان پناهنده و بزرگداشت زنان پناهنده افغان و عراقى در اينجا هستيم و اميدواريم عليرغم تمام مشكلات بتوانيم با همكارى همديگر دنياى بهترى بسازيم. از آنجايى كه زنان پناهنده جزو آسيب پذيرترين قشر جامعه هستند و زندگى خود را به سختى مى گذرانند ما سعى مى كنيم با شريكمان در دولت و اداره امور اتباع خارجى و همچنين با شريكمان در سازمانهاى غير دولتى كه "حامى" يكى از آنهاست به اين زنان كمك كنيم. بيش از همه مهم اين است ببينيم زنان براى خود و خانواده هايشان چه كارهايى مى توانند انجام بدهند و چه اقداماتى مى توانند انجام دهند.

وی در ادامه با قرائت بيانية کمسياريای سازمان ملل گفت: موضوع امسال سازمان ملل "تصميم گيرى زنان ،مبارزه، نوآورى" است. اين موضوع ما را برآن ميدارد تاضمانت ايفای نقش برابرزنان با مردان در روند هاى متنوع تصميم گيريها متمركز شويم. مشاركت برابر در پروسه تصميم گيرى يكى از اهداف مهم كميساريا قدرتمند ساختن زنان و از طريق انها جوامع است. مى خواهيم به زنان در مجهز ساختن خود و سازمان دادن به حر كت هاى خود جهت در برگرفتن نقش اساسى در تصميم گيرى به ويژه در زمينه يافتن راه حلهاى پايدار براى خانواده خود كمك کنيم.
سپس اشرفي، مدير انجمن حامی گفت: آسيب پذيرترين گروهاى اجتماعى زنان پناهنده ومهاجر هستند آنها بدليل مناقشات داخلى وبحرانهاى كشورشان مجبور به ترك آشيانه و كاشانه خودشده اند و در معرض بحران هويتهاى فرهنگى اجتماعى وسياسى هستند زندگى زير رگبارهاى توپ و تانك ويا زندگى در شرايط بسيار ناهنجار مهاجرت از دغدغه هاى مهمی است كه واقعاً آسيب هاى رابه زنان به عنوان محورى ترين و بنيادى ترين ركن خانواده وارد مى كند .زنان افغانى وعراقى زير شديدترين موجهاى منفى وفشارهاى روحى وروانى قرار گرفته اند وبدترين مسائل ومشكلات را تحمل مى كنند اينها مشكلاتى نيست كه ظرف يكى دو سال اخير بوجود آمده باشد بلكه حدود سه دهه اينها شاهدناملايمات هستند. شايد طرح موضوع زنان پناهنده ومهاجر بتواند جايگاه بهتر و واقعی ترى براشان فراهم کند.

سوريه السلطان عضو مجمع ملی عراق يکی از سخنرانان اين نشست است. او که متولد 1958 ميلادى در شهر دياله عراق است به دليل مبارزاتش ده سال درزندان هاى صدام به سر برده است.

وی درباره وضعيت فعلی زنان عراق می گويد: واقعيت عراق بسيار دردناك است چه در زمان تسلط طاغوت وچه در وضعيت كنونى كه در اشغال آمريكاست. زنان در دوران رژيم صدام شاهد بدترين نوع شكنجه جسمى وروانى بودند.آنها در مقابل اين سركوب نظام ايستادند و شهادت را بد ست آوردند. من در زندان شاهد بودم كه صدها دختر دانشجو به خاطر کمک پنج ديناری به خانواده هاى مظلومين ومبارزين عراقى زندانى شده بودند. شيعيان ونيز كردهاى عراق مجبور شدند از خانه و كاشانه خود هجرت كنند. اين خانواده ها بدون هيچ سرپرستى مجبور شدند در صحراهاى سوامه زير تند بادها، گردبادها وشنزارها زندگى كنند. بعد از اشغال عراق زنان تلاش كردند فعال شوند موسسات فرهنگى توسط زنان ت واين موسسات سعى كردند سطح فكرى وآگاهى مردم را بالا ببرند از جمله موسسه شهيد محراب. زنان ما موسساتى را تاسيس كردند و توسط آن خانواده هاى محروم و بى سر پرست را تحت پوشش خود قرار دادند واين موسسات با تلاش زنان و بخاطر وجود آنها تشكيل شده است. زنان سعى كردند به مناصب دولتى و زمينه هاى سياسى وارد شوند.در مجلس اول از ميان 25 عضوسه نفر را زنان تشكيل دادند و اکنون 25 درصد صندلى هاى مجلس ومجمع ملى را زنان تشكيل مى دهند و احتمالا در آينده شاهد سهميه بيشتريخواهيم بود. پنج نفر از كميسيون مجلس در كابينه جعفرى وزير هستند.بسيارى از وزراى ما ومعاون قائم مقام هاى ما زن هستند.

شينكن كروخي، عضو کميسيون برنامه و بودجه در پارلمان افغانستان نيز آمده بود تا از زنان پناهنده افغانی بگويد. اودر دانشكده طب كابل تحصيل كرده ودرانستيتيو زبان مدرن در پاكستان ادامه تحصيل داد او هماهنگ كننده يك سازمان غير دولتى كه پنج ولايت را تحت پوشش خود دارد، است. وی وضعيت زنان افغان قبل از سه دهه جنگ ودروضعيت كنونى را اينگونه توصيف مى كند: "من شعار صلح براى زنان وزنان براى صلح رادر اينجا مى بينم. اما نمى دانم چرا جنگ هميشه زنهارا متضرر وآسيب پذير ميكند. درافغانستان بيش از دودهه جنگ بود . وقتى روسيه اين كشور را ترك كرد ما دوميليون شهيد داده بوديم. آنهايى كه رفتند شهيد شدند وآنهايى كه ماندند زنان وكودكان بودند. همين زنها مشكلات گوناگونى را متحمل شدند ، فروخته شدند ،كشته وفراری شدند ودر بازار عرضه شدند. به ياد دارم دختر مهاجرى كه سه بار فروخته شده وآنقدر از وجودش استفاده شده بود.كه از حركت بازمانده بود.و يا مرد ديگرى كه دختر يازده ساله اش را در مقابل يك شلينگ فروخت هستند زنهايى كه حاضرند وجود خود را بفروشندتا اقوام خود را تغذيه كنند .جنگ هميشه تاثيرات مخربى مى گذارد از همه مهمتر در مملكتى كه بى ثباتى وجنگ باشد مردم بيشتر بسوى آداب ورسوم روى مى آورند چون قوانين از بين مى رود."

وی در ادامه می افزايد: جامعه افغانستان جامعه ای كاملاً مرد سالار است ودر همين مورد ضرب المثلى داريم كه : افغانها اول افغان هستند بعد يك مسلمان . آداب و رسوم بسيار محترم است وقتى كه قتل مى كنند براى ديه دختران خود را مبادله مى كنند حاضرندپسران خود را نجات دهند به قيمت تباهى زندگى دختران خود. مصداق اين مورد زندگى يك دختر 12 ساله افغان است كه برادرش قتلى انجام داده بود واو به خاطر اين جرم برادر با پدر 71 ساله مقتول ازدواج كرد وحق شركت در مراسم عروسى را نداشت ،حق لباس زيباپوشيدن را نداشت و حتى حق اينكه با فاميل خودش رفت و آمد بكند را نداشت واز تمام لحظات زيبای زندگى محروم شده بود براى اينكه جبران جرم برادرش را كرده باشد. شما ببينيد كه زن افغان ظلمى نمانده كه متحمل نشود.در جنگهاى داخلى نيز زنان مورد ظلم مردان افغانی که دوست داشتند به قدرت برسند واقع شد. روزهاى بسيار تاريك ما در زمان طالبان بود دورانی که ما حتى حق تحصيل نداشتيم . بی نظير بوتو، صدر اعظم كشور پاكستان درهمسايگى ما طالبان را به رسميت شناخته بود در حالى كه به ياد نداشت دختر افغان حق رفتن به مدرسه را ندارد. تعداد كمى از زنان افغانى باسواد هستند و به همين دليل هم در ادارات هم كمتر ديده مى شوند وآنهايی هم كه باسواد هستند حق كار كردن را ندارند. بالاخره دولت طالبان سقوط كرد ودرهاى مدرسه به روى زنان باز شد وخدا ما را يارى كرد ودنيا هم ما را كمك كرد تا اينكه زنان توانستد در ادارات كار كنند."

او در ادامه از برابری حق زن و مرد در قانون افغانستان خبر می دهد:" در قانون اساسى ما حقوق يكسان زنان و مردان تصويب شد واميدورام روزی برسد كه در عمل نيزاين را ببينيم . ما الان در مجلس فقط 25 نفر زن داريم ودر مقابل مردان متعصبى داريم كه 25 سال عمر خودشان در جنگ گذرانده اند ، خود خواه هستند و قدرت را دوست دارند. "
وی در ادامه می گويد: در دولتكرزاى نبايد انتصاب زنان به صورت سمبو ليك باشد و ما بايد كارى بكينيم كه زنها بتوانند وارد حكومت شوند و براى باسواد شدن آنها نيز سرمايه گذارى شود تا زنان بيشتر با حقوق خود آشنا بشوند وبتوانند با مبارزه سنجيده تر به احقاق حقوق خود بپر دازند.
در مورد اين سوال كه زنان پيشرو در عراق و افغانستان چگونه مى توانند همگرايى بيشترى ايجاد کنند؟ شينكن در پاسخ به اين پرسش مى گويد: به نظر من ما زنها مى توانيم در منطقه شبكه داشته باشيم. ما به دليل مشتركاتى كه با ايران داريم از جمله زبان ميتواند به ما كمك كند البته از حضور زنان پاكستانى و هندى در اين شبكه استفاده كنيم واز تجربيات آنها در حل مشكلات خود بهره ببريم. مسئله بعدى ايجاد سمينارها، نشست هااست كه ميتواند ما را كمك كند.
سوريه السلطان نيز مى گويد: ما بايد همكارى مشترك ومستمر داشته باشيم وقانون هاى يكديگر را مطالعه كنيم. در قانون عراق ما يك كميسيونى تشكيل داديم كه شامل 50 عضو بود كه 10 نفر از آن را زنان تشكيل اسيس شد داده بودند که با تلاش وجديت بسيار سعى كردند حقوق زنان را در قانون اساسى بياورند . به نظر من قانون اساسى عراق قانون خوبى است چون مردم عراق هم به آن راى داده اند و مطالعه قوانين ميتواند به ما كمك كند كه چگونه زندگى كريمانه اى را براى مردان وزنان خود بوجود بياوريم.ٍٍ"