موج دوم

مقاومت مردمی علیه محمد مرسی و اخوان المسلمین

نوشته ورنر پیرکر از« یونگه ولت»

ترجمه آزاد ـ ارژنگ بامشاد

تحولات تازه گواه آن است که جنبش مقاومت مردمی مصر که در فوریه 2011 باعث سقوط  دیکتاتور وقت، حسنی مبارک شد، وارد دومین فاز خود شده است. یک سال پس از به قدرت رسیدن اخوان المسلمین که خیلی دیر و با بی میلی به جنبش مقاومت مردمی پیوست، اکنون خود با شورش توده ای روبرو شده است.

جنبش مقاومت مردم ترکیه علیه دولت اسلامی رجب طیب اردوغان یک عامل تشدید کننده در دامن گرفتن موج دوم مقاومت مردمی مصر می تواند به حساب آید. برنامه ریزان غربی برای ایجاد یک خاورمیانۀ جدید، تلاش می کردند تا دولت اسلامی اردوغان در این کشور عضو ناتو را به عنوان الگوی اسلام معتدل در برابر مردم به پاخواسته قرار دهند. اخوال المسلمین مصر که دارای ارزش های محافظه کارانۀ اسلامی و سیاست نئولیبرال اقتصادی همچون حزب «توسعه و عدالت» اردوغان هست، می توانست به عنوان نزدیک ترین الگوی موفق مدل ترکیه عرضه شود.  اولین موج انقلابی مردم در سرزمین نیل به انتظاراتی دامن زده که نشان می دهد دگم های نئولیبرالی نمی تواند به خواست های مردمی پاسخ دهد.

بر خلاف آنچه در ظاهر به نظر می رسد، درگیری های کنونی و مقاومت مردمی، عمدتآ  نبردی میان اسلامگرایان و ائتلاف سکولارها متشکل از لیبرال ها، سوسیالیست ها و ناسیونالیست ها نیست بلکه بیش از هرچیز انفجار نارضایتی های اجتماعی است. وقتی در زمانی کوتاه 15 میلیون امضاء  با درخواست کناره گیری محمد مرسی جمع آوری می شود، نمی توان آن را درخواست جنبش طبقه متوسط دانست بلکه نشانۀ آنست که که پایه های اجتماعی گسترده تری در گیر این اقدام شده است.

اولین موج انقلاب مردم مصر نتایج درخشانی در بر داشت. اما نتایج این موج توسط نظامیان و سپس اخوان المسلمین مصادره شد. به همین دلیل نه تنها تغیرات اجتماعی که مورد نظر مردم بود تحقق نیافت بلکه حتی روند دمکراتیزه شدن جامعه نیز به جریان  نیفتاد. به جای تشکیل مجلس موسسانی که تحول دمکراتیک در جامعه ایجاد کند، یک مجلس غیردمکراتیک با یک انتخابات غیرآزاد شکل گرفت که نتیجۀ آن یک قانون اساسی مورد نظر حاکمان بود.

اخوان المسلمین نه تنها از ارتش خلع ید نکرد بلکه زیر چتر حمایت آمریکا با ارتش وارد ائتلاف شد و قدرت را با آن ها تقسیم کرد. وقتی اسلامگرایان نتوانند از پس این مقاومت مردمی برآیند، باز ارتش  به عنوان ناجی مردم وارد صحنه خواهد شد. در میان مجوعه  اپوزیسیون نیز هستند نیروهائی  که تلاش می کنند ارتش را وارد این روند کنند  تا مرحله گذار به دمکراسی به شکلی نظاممند طی شود. اما از آنجا که ارتش مصربه مدد کمک های گسترده آمریکا،  یکی از بزرگترین کارفرمایان اقتصادی کشور است ، چنین روندی یک ضد انقلاب جدید خواهد بود که موج دوم انقلاب مردمی مصر را مصادره خواهد کرد.

«یونگه ولت» دوم ژوئیه 2013