ایران در آئینه آمار(۳۰۸)

يكشنبه ۲۴ دی ۱۴۰۲ برابر با  ۱۴ ژانويه ۲۰۲۴

تهيه و تنظيم از مريم اسکوئی

 

موضوع آمارهای نقل شده در این بخش:

مصرف سرانه گوشت کارگران زیر ۷۰۰ گرم در سال

۱۳ سد کشور با «کاهش شدید حجم آب» مواجه هستند

مهاجرت یک میلیون ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس برای کار,

به ازای هر ایرانی مهاجر ۴۰ هزار دلار سرمایه گذاری دود می شود

بیش از ۲ میلیون دختر بالای ۳۰ سال، مجرد هستند

گزارش جدید مرکز آمار ایران:

رشد شاخص تورم در آذرماه ۱۴۰۲ شتاب گرفته است

رئیس صندوق توسعه ملی ایران:

 صد میلیارد دلار به دولت‌ها قرض داده‌ایم؛

امیدی به بازگشت این پول نیست

مرکز پژوهش‌های مجلس:

 رشد ۶۱ درصدی بدهی‌های دولت رئیسی

 

۲۲ دی : مصرف سرانه گوشت کارگران زیر ۷۰۰ گرم در سال

به گزارش خبرنگار ایلنا، در روزهای اخیر، آمار تازه‌ای از مصرف سرانه‌ی گوشت قرمز در صداوسیما اعلام شد؛ آماری که رسانه‌ها آن را «بهت آور» توصیف کردند.

مهدی سروی، کارشناس اندیشکده اقتصاد مقاومتی و از مشاوران اقتصادی دولت، در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد «میانگین مصرف گوشت خانواده‌ها در کشور ۸ کیلوگرم و در سه دهک پایین جامعه ۲ کیلوگرم در سال است». به گفته او سرانه مصرف گوشت قرمز برای هر نفر در ۳ دهک پایین جامعه، حدود ۷۰۰ گرم در یکسال است.

اگر همان ۸ کیلوگرم را به عنوانِ میانگین مصرف گوشت خانواده‌ها در نظر بگیریم و یک خانواده متوسط ایرانی را ۳ نفر فرض کنیم، سرانه سالانه مصرف گوشت در ایران، ۲.۶ کیلوگرم می‌شود، به عبارتی هر فرد به طور متوسط در سال ۲.۶ کیلوگرم گوشت قرمز مصرف می‌کند و این در حالی‌ست که مصرف سالانه گوشت قرمز برای هر نفر در ۳ دهک فرودست، فقط ۷۰۰ گرم است! به عبارتی هر ایرانی متعلق به سه دهک کم‌درآمد که از قضا قاطبه‌ی مزد و حقوق بگیرانِ شاغل و بازنشسته نیز در همین گروه قرار می‌گیرند، در هر سال، یک کیلوگرم گوشت قرمز هم مصرف نمی‌کنند.

نگاهی به نمودارهای تاریخیِ مصرف سرانه گوشت قرمز در کشور، یک روند کاهشی مداوم را نشان می‌دهد، این افت از سال‌های ابتدای دهه ۹۰ شمسی آغاز شد و در سال‌های پایانی این دهه به تدریج شتاب گرفت.

 براساس آمارها در سال ۱۳۹۰ سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور ۱۳ کیلوگرم بود، در آن زمان هر ایرانی در طول سال، ۱۳ کیلوگرم گوشت قرمز مصرف می‌کرده است که به نسبت ارقام امروز بسیار قابل قبول‌تر بوده است اما در سال های بعد، به مرور و با افزایش قیمت گوشت قرمز، سرانه مصرف هر سال یک کیلوگرم کاهش یافت به گونه‌ای که سرانه مصرف گوشت قرمز در سال ۱۳۹۱ به ۱۲ کیلوگرم، در سال ۱۳۹۲ به ۱۱ کیلوگرم، سال ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ در محدوده ۱۰ تا ۱۱ کیلوگرم و در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ با افزایش قیمت ارز، مصرف گوشت قرمز هم افت کرد و سرانه آن، به ۸ کیلوگرم رسید و در سال ۱۳۹۹ باز هم سرانه مصرف گوشت افت داشت و میانگین مصرف به ۷ کیلوگرم رسید و در سال ۱۴۰۰ این میزان به ۶ کیلوگرم و در سال ۱۴۰۱ با یک کیلوگرم کاهش میزان مصرف به ۳ کیلوگرم رسید. حالا اما به نظر می‌رسد در میانه سال ۱۴۰۲ مصرف سرانه گوشت هر ایرانی به کمتر از ۳ و حدود ۲.۶ کیلوگرم در سال رسیده است.

و این در حالیست که براساس اعلام فائو در سال ۱۳۹۹، متوسط سرانه مصرف گوشت در جهان، ۴۱ کیلوگرم است؛ سرانه مصرف سالانه کویت بیش از ۶۷ کیلوگرم برای هر نفر، امارات بیش از ۶۲ کیلوگرم و عربستان حدود ۵۴ کیلوگرم است.

تورم سنگین گوشت قرمز

کاهش مصرف سرانه گوشت قرمز در ایران، رابطه مستقیم با تورم سنگین این بخش و افولِ قدرت خرید مردم به خصوص گروه‌های مزدبگیر دارد؛ تنها نگاهی به «گزارش افزایش قیمت اقلام خوراکی در ماه آذر» که در روزهای گذشته از سوی مرکز آمار منتشر شده به خوبی نشان می‌دهد که چرا نمودارهای مصرف گوشت تا این اندازه دچار کاهش شده است.

در این گزارش، تورم نقطه به نقطه‌ی اقلام پروتئینی مثل گوشت گوسفند و گاو و ماهی، بیش از ۱۰۰ درصد است؛ به عبارتی این اقلام در آذرماه سال جاری به نسبت آذر سال قبل، بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند؛ به این ترتیب، در طول یکسال منتهی به آذرماه، ماهی قزل آلا ۹۰ درصد، گوشت قرمز گاو و گوساله ۱۳۰ درصد و گوشت گوسفند ۱۳۶ درصد گران‌تر شده‌اند.

با استناد به این داده‌ها، انواع گوشت قرمز در فاصله‌ی آذر سال گذشته تا آذرماه سال جاری، بیش از ۱۳۰ درصد گران شده‌ است؛ امروز قیمت هر کیلو گوشت قرمز در بازار بیش از ۵۰۰ یا حتی ۶۰۰ هزار تومان است؛ حالا باید پرسید کارگر یا بازنشسته‌ای که زیر ۹ میلیون تومان حقوق ماهانه دارد چطور می‌تواند بیش از ۶۰۰ هزار تومان بدهد و یک کیلو گوشت قرمز بخرد؟ به گفته‌ی ابراهیم یوسف‌زاده، عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان رشت، «همان ۷۰۰ گرم در سال هم زیاد است، چراکه بازنشستگان کم‌درآمد در ماه‌های متوالی سال، حتی صد گرم گوشت قرمز هم نمی‌خرند!»

بازنشستگانی که توان خرید قسطی گوشت را هم ندارند!

براساس داده‌هایی که یک کارشناس اقتصادی در صداوسیما اعلام کرده «مصرف سرانه گوشت قرمز در سه دهک فرودست، ۷۰۰ گرم است» اما یوسف‌زاده به نمایندگی از جانب ضعیف‌ترین گروه‌های مزدبگیر کشور به ایلنا می‌گوید: بازنشستگان اصلاً قدرت خرید ندارند، گوشتِ کیلویی ۶۵۰ هزار تومان را نمی‌توانند بخرند؛ وقتی بازنشسته ۶ یا ۷ میلیون تومان حقوق می‌گیرد، چطور می‌تواند در سفره گوشت قرمز داشته باشد، حتی توان خرید قسطی گوشت را هم ندارد.

به گفته این فعال صنفی بازنشستگان، حداقل حقوق بازنشستگان زیر ۸ میلیون تومان است و در شهر رشت، ۶۰ درصد بازنشستگان و مستمری‌بگیران تامین اجتماعی با این حقوقِ حداقلی زندگی می‌کنند.

 

۲۲ دی: ۱۳ سد کشور با «کاهش شدید حجم آب» مواجه هستند

خبرگزاری دولتی ایرنا هفته گذشته اعلام کرد «۶۰ درصد حجم سدهای مهم کشور خالی است»

خبرگزاری دولتی ایرنا می‌گوید کاهش بارش‌ از یک طرف و افزایش مصرف از طرف دیگر باعث شده «۱۳ سد کشور با کاهش شدید حجم آب مواجه شوند».

این خبرگزاری روز جمعه، ۲۲ دی‌ماه، با اشاره به تازه‌ترین گزارش دفتر اطلاعات و داده‌های آب شرکت مدیریت منابع آب ایران، نوشت دستکم «۱۳ سد» و منبع تأمین آب مهم در ۹ استان کشور با کمبود آب روبه‌رو هستند.

ایرنا با اشاره به تازه‌ترین گزارش دفتر اطلاعات و داده‌های آب شرکت مدیریت منابع آب ایران نوشت که میزان پرشدگی فعلی سد رودبال داراب در استان فارس تنها «یک درصد» است.

اگرچه خشکسالی در ایران یکی از عوامل تنش آبی به‌شمار می‌رود، اما سهم مدیریت ناکارآمد از این بحران نیز بسیار چشمگیر است

سخنگوی صنعت آب: بیش از ۲۶۰ شهر ایران دچار تنش آبی هستند؛ «آب در قشم در وضعیت فوق تنش است»

چاه‌های نیمه‌های سیستان و بلوچستان، سد دوستی خراسان، سد شمیل و نیان در استان هرمزگان،‌ سد نسا در استان کرمان، سد ساوه در استان مرکزی و سد آغ‌چای در آذربایجان غربی از جمله این سدها هستند.

برای نمونه سال‌هاست که مقام‌های حکومت جمهوری اسلامی از هدررفت ۲۵ درصد آب شرب در شبکه فرسوده آب خبر می‌دهند ولی اقدامی برای حل این مشکل نمی‌کنند.

 

۱۷ دی : مهاجرت یک میلیون ایرانی به کشورهای حاشیه خلیج فارس برای کار

به ازای هر ایرانی مهاجر ۴۰ هزار دلار سرمایه گذاری دود می شود

 

تجارت نیوز نوشت: تاکنون آماری از میزان مهاجرت مجازی ایرانیان منتشر نشده است. اما از مهاجرت اقتصادی که به صورت فیزیکی جابه‌جا شده‌اند، هر چند وقت یکبار آمارهایی منتشر می‌شود. 

رصدخانه مهاجرت ایران در این مورد نوشته که بر اساس آمار ویزاهای دریافتی ایرانیان در برخی مقاصد اصلی شامل امریکا، کانادا، استرالیا، انگلستان و اتحادیه اروپا به طور متوسط در ۱۲ سال اخیر، سالانه ۱۲ هزار ویزای موقت یا دائم یا اجازه اقامت کاری در این مقاصد برای ایرانیان صادر شده است. 

آنطور که در سالنامه مهاجرت سال گذشته آمده، یکی از بازارهای مهم نیروی کار بین‌الملل، کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند. برخی از این کشورها در طول تاریخ به طور سنتی محل رفت و آمد تجار و نیروی کار ایرانی نیز بوده‌اند.

بنا بر آمارهایی که در این سالنامه آمده، هم‌اکنون نیز تعداد ایرانیانی که در این کشورها برای کار اقامت دارند یا رفت و آمد دارند، طبق تخمین‌های موجود بالغ بر یک میلیون نفر است. هم اکنون با برنامه‌های جدید این کشورها در توسعه اقتصادی و به تبع آن در جذب نیروی انسانی ماهر و تعریف برنامه‌های مهاجرتی خاص برای گروه‌های مختلف نیروی انسانی از جمله برنامه‌نویسان، کادر درمان، استعدادهای فرهنگی، ورودی خوبی از نیروی انسانی ماهر و باکیفیت بالای ایران دارند. 

۴۵ هزار دلار هزینه آموزش و سلامت یک مهاجر ایرانی

نکته مهمی که در فرایند مهاجرت نباید از آن غافل ماند، هزینه‌ای است که برای یک فرد مهاجر از سوی دولت‌ها می‌شود. حالا سوال این است که برای آموزش هر فرد فارغ‌التحصیلی که برای کار مهاجرت می‌کنند یا دانشجویی که با انگیزه ادامه تحصیل از کشور خارج می‌شود، چه میزان سرمایه‌گذاری می‌شود؟ 

رصدخانه مهاجرت ایران سال گذشته این هزینه را محاسبه کرد. در گزارش رصدخانه آمده که با در نظر گرفتن ۲۳ سالگی به عنوان پایان مقطع کارشناسی و سن معمول بیشتر دانش‌آموختگان ایرانی در زمان مهاجرت، می‌توان تخمینی از هزینه‌های دولتی آموزش و سلامت صرف شده برای هر مهاجر انجام داد. 

محاسبات رصدخانه مهاجرت ایران با استفاده از داده‌های یونسکو نشان می‌دهد که دولت ایران برای یک فرد متولد ۱۳۷۶ که در سال ۲۰۱۹ در سن میانگین مهاجرت قرار گرفته است تا پایان آموزش ابتدایی بیش از ۸ هزار دلار (برابری قدرت خرید-دلار ثابت)، تا پایان دوره متوسطه بیش از ۲۴ هزار دلار و تا پایان مقطع کارشناسی بیش از ۳۷ هزار دلار هزینه آموزش عمومی کرده است. 

رصدخانه در ادامه نیز با استناد به آمار بانک جهانی گزارش داده که هزینه‌کرد دولت برای سلامت یک فرد در ۲۳ سال منتهی به سال ۲۰۱۹ میلادی، به صورت تجمعی حدود ۸ هزار دلار می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که برای هر فردی که در سال ۲۰۲۰ به سن میانگین مهاجرت، یعنی ۲۳ سالگی می‌رسد و تحصیلات کارشناسی را هم تمام می‌کند، بیش از ۴۵ هزار دلار هزینه آموزشی و سلامت صورت گرفته است.

با احتساب قیمت دلار در حال حاضر، بیش از ۲ میلیارد تومان هزینه آموزش و سلامت برای یک فرد تا سن ۲۳ سالگی می‌شود. 

با این حال نه هشدار کارشناسان به گوش مقامات رسیده است، نه صف مردم در سفارتخانه برای ویزا به چشم آنها می‌آید. ایرانیان گروه گروه به کشورهای دیگر می‌روند. مهاجرتی که برای بسیاری از آنها یک بلیت بدون بازگشت است و برای همیشه قید بازگشت به کشور را می‌زنند.

 

۱۰ دی : بیش از ۲ میلیون دختر بالای ۳۰ سال، مجرد هستند

انتخاب

باشگاه خبرنگاران: «امیرحسین بانکی‌پور» نماینده مجلس شورای اسلامی، آمار دختران مجرد بالای ۳۰ سال را ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر اعلام کرده و گفته، نزدیک به چهار میلیون و ۶۰۰ هزار دختر و پسر مجرد در جامعه داریم که جای نگرانی برای افزوده شدن بر این گروه هدف وجود دارد.

براساس سرشماری سال ۱۳۹۵، تعداد دختران مجرد ۱۵ سال به بالا در کشور پنج میلیون و ۸۰۰ هزار نفر، دختران مجرد بالای ۲۰ سال سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر، دختران مجرد ۴۰ سال به بالا ۴۲۶ هزار نفر و دختران مجرد ۴۵ سال به بالا ۲۴۲ هزار نفر بوده است.

در سالیان گذشته مهمترین موضوع‌هایی که در جامعه حتی گریبان جوانان را گرفته مسایل اقتصادی و نداشتن توانایی مالی برای ازدواج، تهیه مسکن و اشتغال بوده است.

به گفته برخی جامعه‌شناسان، اگر از میان ۱۲ میلیون مجرد در کشور حتی سه میلیون خانواده تشکیل و یک فرزند هم به دنیا آورده شود ۱.۵ میلیون ولادت در کشور افزوده خواهد شد و همین موضوع از پیری و سالمندی جامعه جلوگیری خواهد کرد.

 

۶ دی : گزارش جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که رشد شاخص تورم در آذرماه ۱۴۰۲ شتاب گرفته است.

 

بر اساس این گزارش که در سایت مرکز آمار منتشر شده، قیمت کالاها و خدمات در آذرماه نسبت به آبان امسال حدود ۲.۹ درصد رشد داشته که بالاترین میزان تورم ماهانه از اردیبهشت سال ۱۴۰۲ است.

همچنین رشد قیمت کالاها و خدمات در آذرماه نسبت به ماه مشابه پارسال به بالای ۴۰ درصد رسیده که این رقم نیز بالاترین رشد تورم نقطه به نقطه از تیرماه سال جاری است.

طبق برآورد مرکز آمار، قیمت انواع گوشت بالاترین رشد را در میان اقلام خوراکی داشته و حتی قیمت گوشت قرمز و سفید رشدی ۹۷ درصدی داشته است؛ به عبارتی تقریبا دو برابر شده است.

جهش چشمگیر گوشت قرمز در حالی است که طبق آمارهای ماه گذشته مرکز آمار، تولید آن در کشور ۳۰ درصد افت داشته و به ۳۷ هزار تن رسیده که معادل مصرف نیم کیلو گوشت قرمز برای هر شهروند ایرانی در طول یک ماه است.

همچنین محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک ایران، روز ۲۵ آذرماه اعلام کرد واردات گوشت مرغ در هشت ماهه سال جاری ۴۸ درصد افت داشته است.

جزئیات گزارش جدید مرکز آمار نشان می‌دهد تورم خوراکی‌ها در آذر امسال نسبت به مدت مشابه پارسال بیش از ۴۱ درصد بوده است.

 

۴ دی : رئیس صندوق توسعه ملی ایران: صد میلیارد دلار به دولت‌ها قرض داده‌ایم؛ امیدی به بازگشت این پول نیست

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی می‌گوید بدهی دولت به صندوق به صد میلیارد دلار رسیده است و امیدی به بازگشت این پول نیست.

مهدی غضنفری روز چهارشنبه ششم دی‌ماه گفت دولت‌ها طی ۱۲ سال گذشته بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از صندوق استقراض کرده و علاوه بر آن، سهم صندوق از۲۰ تا ۴۰ درصد صادرات نفت که باید نصیبش می‌شد، کمتر از ۱۰ درصد بوده و بقیه به حساب دولت‌ها واریز شده است.

او افزود: مجموع این محاسبات، صندوق توسعه ملی را به این نقطه رساند که دولت‌ها احتمالا به‌دلیل تحریم‌ها در سال‌های پیش رو قادر نخواهند بود از مازاد صادرات نفت، بدهی این صندوق را پرداخت کنند و حتی پیش‌بینی این‌که ۴۰ درصد سهم صندوق از درآمدهای نفتی در آینده محقق شود نیز دور از انتظار است.

او در ادامه هشدار داد این ریسک نیز وجود دارد که دولت‌ها برخی از مطالبات صندوق را انکار کنند.

در این میان، مرکز پژوهش‌های مجلس اواخر آذرماه در گزارشی برآورد کرد که تا پایان امسال انتظار می‌رود دولت ابراهیم رئیسی برای جبران کسری بودجه خود، حدود ۳۶۵ هزار میلیارد تومان دیگر از این صندوق قرض کند.

آقای غضنفری به استقراض روزافزون و انباشت بدهی دولت به صندوق توسعه ملی اشاره کرده و گفته است: «ریسک دیگری محتمل بود که صندوق توسعه ملی از پیگیری مطالبات خسته شده و اعلام کند این مطالبات محقق نخواهد شد. همچنین این خطر وجود داشت که مانده موجودی صندوق توسعه ملی توسط دولت‌ها برداشت و این صندوق برای همیشه تعطیل شود».

ریسک تعطیلی این صندوق در حالی است که دارایی صندوق‌های مشابه در کشورهای همسایه نفتی ایران به شدت رشد کرده است، به‌طوری که دارایی صندوق توسعه ملی عربستان به ۷۷۸ میلیارد دلار، قطر ۴۷۵ میلیارد دلار، کویت ۷۰۸ میلیارد دلار رسیده و دو صندوق سرمایه‌گذاری و هلدینگ توسعه ابوظبی به همراه صندوق سرمایه‌گذاری دوبی در امارات متحده عربی، روی‌هم‌رفته بیش از یک تریلیون و ۱۶۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی دارند و حتی دارایی صندوق ثروت نفت جمهوری آذربایجان هم‌اکنون به نزدیک ۵۶ میلیارد دلار رسیده است.

 

۴ دی : مرکز پژوهش‌های مجلس از رشد ۶۱ درصدی بدهی‌های دولت رئیسی خبر داد

آقای غضنفری در ادامه گفته است این صندوق به خاطر ناامید شدن از تسویه بدهی دولت، نهایتا خواستار اعطای مجوز دولت برای سرمایه‌گذاری مستقیم در میادین نفتی و فروش نفت تولیدی از این میادین شده است.

او تصریح کرد این صندوق برای این‌که اجازه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت را اخذ کند، ناچار شده است با اختصاص ۲۰ درصد از صادرات نفت اختصاصی صندوق به دولت موافقت کند.

اشاره او به مصوبه اخیر مجلس است که به دولت اجاره می‌دهد امسال هم ۲۰ درصد از درآمدهای نفتی متعلق به صندوق توسعه ملی را برداشت کند که معادل ۱۷۰ هزار میلیارد تومان است.

البته آقای غضنفری به مخالفت‌ها پیرامون ورود صندوق توسعه ملی به میادین نفتی ایران نیز اشاره کرده و اذعان نموده که «گفته می‌شد صندوق توسعه ملی می‌خواهد به شرکت ملی نفت تبدیل شود. صندوق توسعه ملی نه می‌خواهد در کار دستگاهی دخالت کند و نه به دنبال پست و سمتی در دستگاه‌های دیگر است».