یادداشت کارگری

خواستگاه همبستگی طبقاتی

رضا سپیدرودی

مهم ترین شرط بهره برداری بهینه از فضای حرکت ناشی از "نه" مشهود اعتراضی مردم در انتخابات اخیر، تا جایی که به جنبش کارگری در موقعیت کنونی برمی گردد، گسترش مبارزه و تلاش برای سازمان یابی مستقل در شرایط کنونی است. در همین مسیر است که پشتیبانی موثر از اقدامات همسو و همبستگی مبارزاتی اهمیت می یابد. در این رابطه توجه به دو نکته مهم است:  

اولا: در مبارزه برای دستیابی به تشکل مستقل صنفی و طبقاتی نظم ویژه تکرار شونده ای که پیشاپیش معلوم کند کدام بخش از کارگران یا توده هم سرنوشت با این طبقه خود را سازمان می دهد، وجود ندارد. این عرصه ای نیست که در آن جدول ضربی وجود داشته باشد. البته تفاوت استعداد و ظرفیت سازمان یابی لایه های مختلف کارگران شناختنی است و این شناخت نقش مهمی در تعیین استراتژی مبارزه کارگری بر عهده دارد. اما استعداد سازمان یابی همیشه به معنای پیشگامی مستعدها در عمل نیست. درست به همین دلیل در حمایت از اعتراضاتی که هدفش ایجاد تشکل مستقل صنفی یا مقاومت در برابر سرکوب آن است باید پیشقدم شد و میدان را برای گرایش های راست و رفرمیست در جنبش کارگری خالی نگذاشت. فراموش نباید کرد که سازمان یابی معمولا در سطوح مختلف جریان می یابد؛ در نگاه عمومی از بیرون به مجموعه تلاش های این حوزه، شبیه بنایی است که تقریبا همزمان از جوانب مختلف ساخته می شود و هر چه نیاز اجتماعی و آگاهی به اهمیت سازماندهی بیشتر باشد معمولا دامنه تاثیر متقابل تشکل های همگرا بر هم بیشتر می شود.  با وضعیت فاجعه بار اقتصادی حاکم بر کشور و در شرایطی که هیچ جناحی از حاکمیت عملا نسخه ای جز ادامه ریاضت اقتصادی برای کارگران و زحمتکشان ندارند، مبارزه برای برخوردار شدن از تشکل مستقل صنفی و طبقاتی اهمیت فزاینده ای می یابد و پا به پای آن بر اهمیت همبستگی درون طبقاتی هم افزوده می شود.

ثانیا: همبستگی درون طبقاتی شکل نمی گیرد، اگر برداشت روشنی در باره آن نداشته باشیم یا عملا آن را شعاری در کنار شعارهای دیگر تلقی کنیم. نیروها و گرایش های مختلفی با انگیزه ها و برنامه هایی متفاوت ممکن است از این یا آن اعتراض یا مطالبه مشخص کارگری حمایت کنند. بدیهی است که نفس این حمایت گری را نباید همیشه زیر انتقاد گرفت. و یا شاید دقیق تر است گفته شود که نباید انتظار داشت که انتقاد به خودی خود برای مقابله با برنامه ها و نقشه های جریان های انحرافی کفایت کند. اغلب کسب ابتکار عمل در واکنش حمایت گرانه عملی است که در این زمینه نقش تعیین کننده دارد. واقعیت این است که درست در همین زمینه میان حرف و عمل جریانات کارگری حفره بزرگی وجود دارد؛ حفره ای که صرفا با انتقاد از طاقت فرسا بودن شرایط زندگی کارگران ایران، تاکید بر حق بودن اعتراض کارگران یا افشای کاذب بودن دلسوزی های جریانات شبه کارگری حاشیه رژیم ، یا دروغین بودن وعده های نمایندگان مجلس یا مسایلی از این دست پر نمی شود. همه این ها لازم است اما واقعا کافی نیست. ما هرگز نمی توانیم و محق نیستیم که نقش سرکوب جهنمی رژیم اسلامی در محدود کردن دامنه فعالیت هایمان در حوزه حمایت از  مبارزات کارگری را فراموش کنیم یا اراده گرایانه آن را نادیده بگیریم، اما از سوی دیگر محق نیستیم که ضعف مان را لاپوشانی کنیم و یا از آن فضلیت بسازیم. مثلا جای این پرسش هست که برای کمک به کارگران اخراجی فولادسازی کردستان همه تلاش ها آیا صورت گرفته است؟ در اطلاع رسانی از وضعیت این کارگران سنگ تمام گذاشته ایم؟ با ملاحظه و سنجش همه شرایط، کل برخورد تاکنونی ما با این اعتراض مشخص کارگری می تواند بهترین کنش ممکن تلقی شود؟ با اعتراضات کارگری دیگر که طول عمر آنها مشابه یا نزدیک به کارگران فولادسازی کردستان بوده چطور؟همبستگی واقعی درون طبقاتی در بزنگاه عمل شکل می گیرد و در سازمان است که به اسلحه مادی تبدیل می شود. طبقه کارگر را صرفا  با افشای دشمنان طبقاتی اش نمی توان به طبقه ای متشکل تبدیل کرد. درآمیختن با مبارزات جاری کارگری است که می تواند کارگران را متحد کند.

شرایط اسف بار کنونی