واکنش ها به بازداشت نویسندگان، مترجمان علوم اجتماعی، پژوهشگران مستقل، چپ و فمینیست

 

شبیخون به پژوهشگری مستقل

 

بیانیه انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

در محکومیت بازداشت و احضار پژوهشگران مستقل

 

در زمانی که کشور زیر بحران‌های پی‌درپیِ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خرد می‌شود و نهادهای قدرت یا ناتوان‌اند حاضر به اعتراف به ناتوانی‌ نیستند حکومت به جای پاسخ‌گویی دوباره به ابزار کهنهٔ سرکوب متوسل شده است.

در نمونه اخیر آن آگاهی‌ورزان و پژوهشگرانِ مستقل (همان کسانی که با کار پژوهشی و تحلیل انتقادی، زوایای پنهان و علت‌های بنیادین بحران‌ها را روشن کرده‌اند) هدفِ مستقیم این موج جدیدِ ارعاب قرار گرفته‌اند.

خبر بازداشتِ  پرویز صداقت،  مهسا اسدالله‌نژاد و  شیرین کریمی و نیز احضار و توقیف وسایلِ  محمد مالجو و  هیمن رحیمی نه حادثه‌ای منفرد، بلکه بخشی از الگوی تدارک‌‌دیده‌ای است برای خاموش کردن صدای انتقاد و بستن فضای صدای معترضان.

این رفتارها به‌روشنی نشان می‌دهد که ساختارهای قدرت از پژوهش مستقل می‌هراسند و پاسخ را در تفتیش، توقیف و بازداشت جست‌وجو می‌کنند.

روزمره کردنِ بازداشتِ اندیشمندان و محاکمهٔ اندیشه، واپس‌ماندگیِ سیاسی‌ای را عیان می‌سازد که ریشه‌اش به سازوکارهای حقوقی و امنیتیِ تحمیل‌شده بر جامعه بازمی‌گردد؛ سازوکارهایی که در دهه های گذشته بارها به حذف و سرکوب دگراندیشان و صدای فرودستان انجامیده است و اکنون در ادامه آن فرایند، همان نقشِ سترگِ خاموش‌سازیِ اجتماعی را دنبال می‌کند.

ما این رویهٔ آشکار و سازمان‌یافتهٔ سرکوبِ تفکر و اندیشه را قویاً محکوم می‌کنیم. بازداشت پژوهشگرانی که به روشنی مسئله‌ها را نشان می‌دهند و از راهِ تحلیل و نقد به توسعهٔ فهم جمعی کمک می‌کنند، حمله‌ای مستقیم به علم، فضای عمومی اندیشه و به حقِ جامعه در دانستن است. با زندان و تفتیش و توقیفِ کتاب و لپ‌تاپ نمی‌توان دانش را محو کرد؛ اما می‌توان هزینهٔ نقد را چنان بالا برد که جامعه را به سکوت بکشانند — و این خیانتی است به آیندهٔ کشور.

ما خواستارِ آزادیِ فوری، بی‌قید و شرطِ تمامی پژوهشگران، مترجمان و روشنفکرانی هستیم که در پیِ بلندگوی پژوهش و نقد بازداشت، احضار یا تهدید شده‌اند. همچنین اعتقاد داریم این روند جز با تقویت کار جمعی برای تغییرات بنیادین متوقف نخواهد شد.

 

در سرزمینی که

کتاب را توقیف می کنند

و واژه را بازجویی می‌کنند،

منادیان علم

بی‌پرچم‌ترین سربازانِ حقیقت‌اند.

 

آنان که با قلمی لرزان

زیر نور چراغی کم‌رمق،

برای اندیشه می‌نویسند؛

و هر سطرشان،

شهادت‌نامه‌ای‌ست بر بی‌عدالتی.

 

می‌گیرندشان،

تا صدا خاموش شود،

اما نمی‌دانند

که هر سکوتِ تحمیلی،

فریادی‌ست پنهان در ذهن تاریخ.

…………...................................................………..

بیانیه رسمی شورای صنفی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

در واکنش به بازداشت اخیر نویسندگان و مترجمان علوم اجتماعی

پرویز صداقت، محمد مالجو، شیرین کریمی و مهسا اسدالله‌نژاد، از مترجمان و نویسندگان مشهور و متخصص در حوزه علوم انسانی و اجتماعی ایران، در روز ۱۲ آبان‌ماه ۱۴۰۴، بدون اعلام علت بازداشت، اتهام و وضعیت‌ سلامت و امنیت، توسط نهادهای امنیتی بازداشت شد‌ند.

اعمال قدرت بی‌قید و شرط گفتمان امنیتی و اطلاعاتی بر فعالیت‌های روشنفکران که یکی از محدود مجراهای موجود برای شنیده‌شدن صدای فرودستان و طردشدگانِ جامعه‌ی بحران‌زده‌ی کنونی است، نشان‌ از تلاش این نهادها برای ایجاد موانع گوناگون در برابر بسطِ گفتمان‌های انتقادی در زیست فکری ایرانیان دارد. برخورد های امنیتی با روشنفکران و فعالین اجتماعی طی سالهای‌ اخیر و در تاریخِ جمهوری اسلامی، تنها وضع موجود را تداوم بخشیده و صدای تفکر انتقادی را، که برای تغییر وضع موجود ضروری است، خفه کرده است.

ما اعضای شورای صنفی دانشکده علوم اجتماعی تهران، که همواره خود را متعهد به عناصرِ بسط تفکر انتقادی و همبستگی با صدای سرکوب‌شدگان می‌دانیم، بازداشت‌های اخیر را صریحا محکوم میکنیم و خواهان آزادی بی‌قید و شرط نویسندگان و مترجمان مذکور هستیم.

......................................................................................

ابراز نگرانی نسبت به خبر احضار و بازداشت برخی جامعه‌شناسان

در شرایطی که جامعه ایران با دشواری‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی و نیز تهدیدهای بیرونی مواجه است، انتشار اخباری مبنی بر احضار یا بازداشت شماری از جامعه‌شناسان و پژوهشگران حوزه علوم اجتماعی، مایه نگرانی عمیق جامعه علمی کشور است.

علوم اجتماعی در همه جوامع به‌مثابه وجدان نقاد جامعه و یاریگر سیاست‌گذاران در درک واقعیت‌های پیچیده اجتماعی عمل می‌کند. تضعیف امنیت حرفه‌ای و روانیِ پژوهشگران این حوزه نه تنها به زیان جامعه علمی، بلکه به زیان کل جامعه است که بیش از هر زمان دیگر به تحلیل‌های واقع‌بینانه و سیاست‌های مبتنی بر دانش نیاز دارد.

انجمن جامعه‌شناسی ایران با ابراز نگرانی از این رویدادها، بر ضرورت حفظ امنیت، آرامش و آزادی اندیشه و بیان برای اعضای جامعه علمی کشور تأکید می‌کند و امید دارد مسئولان امر، با درایت و تدبیر، شرایطی را فراهم آورند که  ضمن آزادی سریع این پژوهشگران و محققان، اهالی علم بتوانند در فضایی امن و به دور از اضطراب، به رسالت علمی و اجتماعی خود در خدمت به کشور ادامه دهند.

هیات‌مدیره انجمن جامعه‌شناسی‌ایران

.................................................

خبر

بازداشت شیرین کریمی و مهسا اسداله‌نژاد

به گفته‌ی خبرگزاری‌ها، صبح امروز ماموران امنیتی با یورش به خانه‌ی شیرین کریمی (مترجم) او را بازداشت کرده‌ و به «مکانی نامعلوم» برده‌اند. ماموران امنیتی خانه‌ی شیرین کریمی را تفتیش کرده‌ و «کتاب‌ها و وسایل الکترونیکی» او را ضبط کرده‌اند. مهسا اسداله‌نژاد (مترجم) نیز صبح امروز بازداشت شده‌ است و تا کنون از وضعیت او خبری در دست نیست.

از جمله کارهای نوشتاری شیرین کریمی می‌توان به ترجمه‌های «خواست ناممکن» نوشته‌ی جودیت باتلر، «چرا شد محو از یادِ تو نامم؟» نوشته‌ی افسانه نجم‌آبادی و «انقلاب را زیستن» نوشته‌ی آصف بیات اشاره کرد. همچنین مقالاتی هم به قلم او در نشریات گوناگون منتشر شده است.

از مهسا اسداله‌نژاد نیز ترجمه‌های «مارکسیسم و فمینیسم» نوشته‌ی هربرت مارکوزه، «تأملاتی بر نظریه‌ی طبقه» نوشته‌ی تئودور آدورنو منتشر شده است. مقاله‌های «یک آتش‌بس و دو مبارزه»، «دوراهی‌های توافق‌ناپذیر: درباره‌ی برخی دشواری‌های اخلاقی در زمانه‌ی پساژینا» و «مستضعفان و نهادهای انقلابی: حمایت رفاهی و انتظام‌بخشی» از دیگر آثار اوست.

کانون نویسندگان ایران

..........................

دستگیری پرویز صداقت و توقیف وسایل و احضار محمد مالجو

صبح امروز مأموران امنیتی با حضور در منزل محمد مالجو و پرویز صداقت، دو اقتصاددان وسایل الکترونیکی و کتاب‌های آن‌ها را ضبط کرده‌اند.

ماموران امنیتی پس از ضبط وسایل پرویز صداقت او را نیز دستگیر کرده‌اند.

این در حالی است که مالجو قرار بود امروز  برای گفت‌وگو با نهادهای امنیتی رهسپار شود.

به گفته خانواده آقای مالجو او پس از ضبط وسایلش به محلی رفته است که نهادهای امنیتی برای او مشخص کرده‌اند.

در حال حاضر اطلاعی از وضعیت مالجو در دسترس نیست. دلیل بازداشت پرویز صداقت نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد/امتداد

شیرین کریمی، نویسنده و مترجم بازداشت شد

صبح دوشنبه ۱۲ آبان، مأموران امنیتی هم‌زمان چند چهره فرهنگی و دانشگاهی را بازداشت کرده اند. مأموران امنیتی شیرین کریمی، نویسنده، مترجم و پژوهشگر را در منزلش بازداشت کردند.

 مأموران ساعت ۷:۳۰ صبح با حضور در منزل این مترجم، ضمن تفتیش خانه، کتاب‌ها و وسایل الکترونیکی او را ضبط و وی را با خود به مکانی نامعلوم منتقل کردند. نزدیکان او تاکنون از علت بازداشت و نهاد صادرکننده دستور اطلاعی دریافت نکرده اند.

شیرین کریمی متولد ۱۳۶۲ و دارای کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران است. از آثار او می‌توان به کتاب پنجاه سال بعد از سووشون: نقدی بر واقع‌گرایی رمان سووشون (نشر نگاه معاصر) اشاره کرد. او همچنین مترجم آثاری از جودیت باتلر و افسانه نجم‌آبادی و مشارکت‌کننده در مجموعه «کتاب‌های فلسفی برای نوجوانان» از نشر چشمه است.

‌بازداشت مهسا اسدالله نژاد، جامعه‌شناس و پژوهشگر

مهسا اسداله‌نژاد، جامعه‌شناس و پژوهشگر صبح امروز بازداشت شد.

این دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی سیاسی صبح امروز در حالی که در خانه پدر و مادرش حضور داشت پس از ضبط وسایل الکترونیکی‌اش بازداشت شد.

در حال حاضر اطلاعی از وضعیت او در دسترس نیست و هنوز با خانواده‌اش تماسی نگرفته است.

موج سرکوب‌های امنیتی امروز پژوهشگران کورد را هم در برگرفته:

تفتیش منزل و ضبط وسایل هیمن رحیمی، نویسنده و مترجم کورد توسط نیروهای امنیتی

در ادامه خبرهای مربوط به یورش امنیتی دوشنبه ۱۲ آبان به روشنفکران چپ در ایران، رسانه ها خبر می‌دهند که صبح امروز شش مأمور لباس شخصی که خود را از نیروهای اطلاعات سپاه معرفی کرده اند، با مراجعه به محل کار هیمن رحیمی، نویسنده و مترجم ۳۷ ساله و با ارائه حکم قضایی او را همراه خود به منزل شخصی‌اش در تهران بردند و اقدام به تفتیش منزل او کرده و لپ‌تاپ، تلفن همراه و تعدادی از کتاب‌های ایشان را ضبط کردند. پس از پایان تفتیش، مأموران به هیمن رحیمی اعلام کردند که باید روز سه‌شنبه برای پیگیری موضوع به محل تعیین‌شده مراجعه کند. از هیمن رحیمی نیز چندین ترجمه و نوشته در سایت نقد اقتصاد سیاسی منتشر شده است.

شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران

..............................................................

تفتیش منزل و ضبط وسایل هیمن رحیمی،

نویسنده و مترجم توسط نیروهای امنیتی

در ادامه خبرهای مربوط به یورش امنیتی دوشنبه ۱۲ آبان به روشنفکران چپ در ایران، منابع زمانه خبر می‌دهند که صبح امروز شش مأمور لباس شخصی که خود را از نیروهای اطلاعات سپاه معرفی کرده اند، با مراجعه به محل کار هیمن رحیمی، نویسنده و مترجم ۳۷ ساله و با ارائه حکم قضایی او را همراه خود به منزل شخصی‌اش در تهران بردند و اقدام به تفتیش منزل او کرده و لپ‌تاپ، تلفن همراه و تعدادی از کتاب‌های ایشان را ضبط کردند. به گفته منابع زمانه پس از پایان تفتیش، مأموران به هیمن رحیمی اعلام کردند که باید روز سه‌شنبه برای پیگیری موضوع به محل تعیین‌شده مراجعه کند. از هیمن رحیمی نیز چندین ترجمه و نوشته در سایت نقد اقتصاد سیاسی منتشر شده است.

رادیو زمانه

...............................................................

شيرين كريمى، مترجم و پزوهشكَر بازداشت شد

در ادامه موج بازداشت هاى كستردهى فعالان حپ، صبح دوشنبه دوازدهم آبان، مأموران امنيتى شيرين كريمى، مترجم و پزوهشكَر را در منزلش بازداشت كردند.

مأموران ساعت ٧:٣٠ صبح با حضور در منزل وى، ضمن تفتيش خانه، كتابها و وسايل الكترونيكى او را ضبط و وى را با خود به مكانى نامعلوم منتقل كردند. نزديكان او تاكنون از علت بازداشت و نهاد صادركننده دستور اطلاعي دريافت نكرده اند.

شيرين كريمى داراى كارشناسى ارشد جامعه شناسى از دانشكاه تهران است. او همجنين مترجم آثارى از جوديت باتلر، آصف بيات و افسانه نجم آبادى و مشاركت كننده در مجموعه «كتاب هاى فلسفى براى نوجوانان» از نشر چشمه است. از او مقاله‌ها و ترجمه هاى متعددى منتشر شده است.

از محل نكهدارى و اتهامات مطروحه

عليه وى اطلاعى در دست نیست.

بیدارزنی

.................

مهتاب صداقت، دختر پرویز صداقت، در گفت‌وگو با «شرق» مطرح کرد:

جزئیات بازداشت پرویز صداقت

همچنان برای ما سوال است که چرا پدرم دستگیر شده

به گزارش گروه رسانه‌ای شرق، مهتاب صداقت، دختر پرویز صداقت سردبیر مجله «نقد اقتصاد سیاسی»، در گفت‌وگویی با شرق جزئیات بازداشت پدرش را تشریح کرد و گفت ماموران حدود ساعت ۷:۱۵ صبح به منزل مراجعه کرده و پس از  تفتیش  منزل، او را بازداشت کردند؛ با این حال، به گفته وی، ماموران هیچ عنوان اتهامی را اعلام نکرده‌اند و خانواده همچنان از دلیل این بازداشت و نهاد بازداشت‌کننده بی‌اطلاع است.

خانم صداقت در پاسخ به این سوال که نحوه ورود ماموران چگونه بود و آیا حکم قضایی را نشان دادند، تصریح کرد: واقعیت این است که من در آن لحظه خیلی در جریان نبودم وقتی وارد شدند، بیدار شدم و دقیق متوجه نشدم که چطور وارد ساختمان شدند. اما احتمالا  زنگ خانه را زدند.

او در رابطه با اعلام عنوان اتهامی از سوی بازداشت‌کنندگان گفت: در خصوص عنوان اتهام صحبتی نشد و گفتند که از قوه قضاییه آمده‌اند.

خانم صداقت در پاسخ به این سوال که آیا پیش از اقدام به بازداشت پدرتان تماسی از سوی نهادهای مسئول با ایشان گرفته شده بود، تصریح کرد: تا جایی که من اطلاع دارم، خیر. همچنان برای ما سوال است که چرا این اتفاق افتاده است. تا  این لحظه هم پدر تماسی با ما نداشته است.

«شرق»| دوشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۴

...................................

بازداشت پرویز صداقت

اخباری مبنی بر بازداشت پرویز صداقت-روزنامه‌نگار قدیمی و سردبیر روزنامه لغو امتیاز شده سرمایه-شنیده می‌شود که هنوز از سوی نهادهای رسمی اعلام نشده است.

آقای صداقت سابقه سردبیری ماهنامه بورس و روزنامه سرمایه را در کارنامه دارد و کتاب‌های زیادی را ترجمه کرده است.

باشگاه روزنامه نگاران ایران

..................................

دستگیری پرویز صداقت

 و توقیف وسایل و احضار محمد مالجو

امتداد- گروه خبر: صبح امروز دوشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۴   مأموران امنیتی با حضور در منزل محمد مالجو و پرویز صداقت، دو اقتصاددان وسایل الکترونیکی و کتاب‌های آن‌ها را ضبط کرده‌اند.

ماموران امنیتی پس از ضبط وسایل پرویز صداقت او را نیز دستگیر کرده‌اند.

این در حالی است که مالجو قرار بود امروز  برای گفت‌وگو با نهادهای امنیتی رهسپار شود.

به گفته خانواده آقای مالجو او پس از ضبط وسایلش به محلی رفته است که نهادهای امنیتی برای او مشخص کرده‌اند.

در حال حاضر اطلاعی از وضعیت مالجو در دسترس نیست. دلیل بازداشت پرویز صداقت نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد

....................................................................

موج جدیدی از بازداشت، احضار و تفتیش و توقیف وسایل

پژوهشگران مستقل و چپ و فمینیست از امروز توسط نهادهای امنیتی:

در حالی که نام بسیاری از آنها هنوز رسانه ای نشده‌، اخباری از دستگیری پرویز صداقت و احضار محمد مالجو منتشر شده است

خبر بازداشت دو چهره ی چپ، پرویز صداقت اقتصاددان، ناشر و سر دبیر سایت “نقد اقتصاد سیاسی” و احضار محمد مالجو پژوهشگر و مورخ در شبکه های اجتماعی منتشر شده است. آنها امروز در منازل خود توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند. به گفته این منابع، مأموران در جریان بازداشت، لپ‌تاپ‌ها، تلفن‌های همراه و دیگر وسایل الکترونیکی آن‌ها را ضبط کرده‌اند. تاکنون هیچ نهاد رسمی در ایران درباره علت بازداشت یا نهاد صادرکننده دستور توضیحی نداده است. خانواده‌های این دو پژوهشگر نیز از محل نگهداری و وضعیت آنان بی‌اطلاع هستند.

همچنین خبرهای غیررسمی از احضار و بازداشت و تفتیش وسایل پژوهشگران چپ و مستقل دیگری خبر می‌دهند که هنوز نام‌هایشان رسانه ای نشده‌اند و در میان آنها فعالین فمینیستی نیز دیده می‌شوند.

شیرین کریمی، نویسنده و مترجم بازداشت شد

صبح دوشنبه ۱۲ آبان، مأموران امنیتی هم‌زمان چند چهره فرهنگی و دانشگاهی را بازداشت کرده اند. مأموران امنیتی شیرین کریمی، نویسنده، مترجم و پژوهشگر را در منزلش بازداشت کردند.

مأموران ساعت ۷:۳۰ صبح با حضور در منزل این مترجم، ضمن تفتیش خانه، کتاب‌ها و وسایل الکترونیکی او را ضبط و وی را با خود به مکانی نامعلوم منتقل کردند. نزدیکان او تاکنون از علت بازداشت و نهاد صادرکننده دستور اطلاعیدریافت نکرده اند.

شیرین کریمی متولد ۱۳۶۲ و دارای کارشناسی‌ارشد جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران است. از آثار او می‌توان به کتاب پنجاه سال بعد از سووشون: نقدی بر واقع‌گرایی رمان سووشون (نشر نگاه معاصر) اشاره کرد. او همچنین مترجم آثاری از جودیت باتلر و افسانه نجم‌آبادی و مشارکت‌کننده در مجموعه «کتاب‌های فلسفی برای نوجوانان» از نشر چشمه است. از او مقاله‌ها و ترجمه‌های متعددی منتش شده است.

اخبار رسیده از ایران نشان می‌دهد فعالان دیگری، عمدتا از چریان چپ، نیز امروز توسط نهادهای امنیتی بازداشت شده اند. رسانه ها از ‌بازداشت مهسا اسدالله نژاد، جامعه‌شناس و پژوهشگر خبر دادند

مهسا اسداله‌نژاد، جامعه‌شناس و پژوهشگر صبح امروز بازداشت شد.

این دانش‌آموخته دکتری جامعه‌شناسی سیاسی صبح امروز در حالی که در خانه پدر و مادرش حضور داشت پس از ضبط وسایل الکترونیکی‌اش بازداشت شد.

در حال حاضر اطلاعی از وضعیت او در دسترس نیست و هنوز با خانواده‌اش تماسی نگرفته است.

کلکتیو

...........................

حکومتی درمانده، که در جنگ علیه مردم و در نبرد با اندیشه انتقادی شکست خورده‌است،

امید سرلک را می‌کشد،

شیرین کریمی، مهسا اسدلله نژاد، پرویز صداقت، محمد مالجو و... را زندانی می‌کند و هنوز درنیافته‌ است که هیج گلوله و طنابِ داری نمی‌تواند مبارزه مردمان را خفه کند.

هیچ زندان و حصاری نمی‌تواند تفکرِ انتقادی را در بند کند.

قتلِ حکومتی امید سرلک محکوم است.

شیرین کریمی،  مهسا اسدلله نژاد، پرویز صداقت، محمد مالجو،

و همه زندانیانِ سیاسی و عقیدتی باید آزاد شوند .

رسانه همگرایی جمهوری خواهان

……………...............………

هیچ نهادی مسئولیت بازداشت‌ها را برعهده نمی‌گیرد

در تهران، چند پژوهشگر، مترجم و نویسنده، بازداشت و احضار شده‌اند اما هنوز هیچ نهاد رسمی مسئولیت آن را برعهده نگرفته است. روز گذشته، نیروهای امنیتی به‌ طور همزمان به محل زندگی آنها یورش برده و ضمن تفتیش خانه‌ها و ضبط وسایل الکترونیکی و کتاب‌ها، آنها را بازداشت کرده‌اند.

شیرین کریمی، مترجم و پژوهشگر، در منزل شخصی خود بازداشت شده؛ او متولد ۱۳۶۲ است و مدرک کارشناسی‌ ارشد جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران دارد. مأموران امنیتی در اقدامی مشابه، دیروز وارد منزل پرویز صداقت و محمد مالجو، اقتصاددان، روزنامه‌نگار و پژوهشگر ایرانی شده‌اند، وسایل هر دو نفر ضبط شده،، اما فقط پرویز صداقت بازداشت شده است.

همچنین مهسا اسدالله‌نژاد، جامعه‌شناس سیاسی و پژوهشگر نیز در منزل پدر و مادرش بازداشت شده و هنوز هیچ تماسی با خانواده خود نگرفته است. برخی منابع از بازداشت دو اقتصاددان دیگر، هیمن رحیمی و رسول قنبری نیز خبر داده‌اند.

کلمه

..........................

از تریبون تا سلول؛

سرنوشت اندیشمندانی که به جای قدرت از مردم گفتند

حمید آصفی

این رویدادها (هیچ نهادی مسئولیت بازداشت‌ها را برعهده نمی‌گیرد در بالا) صرفاً بازداشت‌های پراکنده نیستند؛ بلکه نشانه‌ای از گسترش پروژه‌ای قدیمی‌ برای حذف اندیشه‌ی مستقل و عدالت‌خواهانه از فضای عمومی کشور است. این افراد و حلقه فکری‌شان، در حوزه‌های تخصصی خود کوشیده‌اند ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران را از منظر عدالت اجتماعی نقد کنند — نه از موضع قدرت، بلکه از زاویه مردم و مسئولیت اخلاقی.

محمد مالجو، اقتصاددانی که رویکردی متعادل و میانه‌رو داشت و همواره تلاش می‌کرد شکاف عمیق سیاسی-اقتصادی میان دولت و ملت را تحلیل و نقد کند، بر اهمیت کنشگری فردی در بستر اجتماعی تأکید داشت. او با حفظ انتقادهای سازنده، از تلاش برای یافتن راه‌حل‌هایی عملی برای اصلاحات ساختاری حمایت می‌کرد. اما امروز به نظر می‌رسد که همین تلاش‌ها، به بهانه‌ای برای فشار و سرکوب تبدیل شده‌اند؛ تلاشی که می‌تواند نشانه‌ای از نگرانی حکومت از پیامدهای اخبار غیررسمی درباره تعدیل‌های قیمتی در حوزه انرژی و دیگر حوزه‌های اقتصادی باشد.

پرویز صداقت نیز، در پژوهش‌های خود تصویری روشن و بی‌رحمانه از اقتصاد سیاسی ایران ارائه داد؛ اقتصادی که در آن فساد و تمرکز قدرت، موتور محرک بحران‌های عمیق است. او نشان داد که خصوصی‌سازی‌های صورت‌گرفته بیشتر بازتولید رانت و تمرکز قدرت بوده تا اصلاح واقعی. هشدارهای او درباره بحران مشروعیت ناشی از بی‌عدالتی، امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است.

حکومت در ایران در طول تاریخ خود، همواره از دو گونه دشمن هراس داشته: دشمنان مسلح و دشمنان عدالت‌خواه و اندیشه‌ورز. در برابر اولی جنگیده است، اما از دومی بیشتر ترسیده و از هر فرصتی برای حذف آن‌ها بهره برده است. ترس حکومت از افرادی چون پرویز صداقت و محمد مالجو نه به دلیل گرایش سیاسی‌شان، بلکه به خاطر نقد عقلانی و اخلاقی قدرت است؛ نقدی که خاموش کردنش با سرکوب‌های امنیتی یا تبلیغات تبلیغاتی ممکن نیست.

بازداشت این پژوهشگران پیامی روشن دارد: نهادهای امنیتی قصد دارند آخرین پیوند میان نقد اجتماعی مستقل و دانش دانشگاهی را قطع کنند. این روند، ادامه پروژه‌ای است که سال‌هاست آغاز شده؛ پروژه‌ای برای پاکسازی آرام صدای عقلانیت در برابر اقتدار مطلق. در چهل سال گذشته، حکومت توانسته است سیاست، رسانه و فرهنگ را مهار کند، اما دانشگاه و اندیشه مستقل هنوز زنده بود. اکنون این پناهگاه آخر نیز هدف قرار گرفته است. موج بازداشت‌های اخیر نه یک حادثه مقطعی، بلکه نشانه‌ای از ورود به مرحله‌ای تازه در حذف فکری و تبدیل اختلاف اندیشه به جرم امنیتی است.

جامعه اما نباید در برابر این سرکوب سکوت کند. سکوت استادان، روزنامه‌نگاران، روشنفکران و دانشجویان هزینه‌ای سنگین دارد. امروز هر که از ترس لب فروبندد، فردا شاید نام دوستان یا شاگردانش را در فهرست بازداشت‌شدگان ببیند. پرویز صداقت و محمد مالجو نماد وجدان بیدار ملی‌اند. آن‌ها نشان دادند که می‌توان بی‌وابستگی، بدون فرمان خارجی و بدون امتیاز داخلی، آزادانه اندیشید و سخن گفت. بازداشت آن‌ها یعنی بازداشت حق اندیشیدن و انتقاد آزاد.

قدرت می‌تواند نویسنده را دستگیر کند، اما نه کلمه را. اندیشه در سلول هم زنده می‌ماند؛ در نوشته‌های ممنوعه، در ذهن شاگردان و در گفت‌وگوهای پنهان. تاریخ بارها ثابت کرده است که آن‌چه باقی می‌ماند، نام اندیشمندانی است که در زمانه ترس، از عقل و وجدان دفاع کردند، نه نام بازجویان. روزی فرا خواهد رسید که سخنان امروز صداقت و مالجو نه در سلول، که در کلاس‌های درس و کتابخانه‌ها بازخوانی شود. تا آن روز، هر تکرار اندیشه، خود مقاومتی است در برابر اسارت عقل.

گزیده یادداشت | کانال نویسنده

برگرفته از:«کلمه»

....................................