ایران در آئینه آمار(۲۹۲)

سه شنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۱ برابر با  ۳۱ ژانويه ۲۰۲۳

تهیه و تنظیم از مریم اسکوئی

موضوع آمارهای نقل شده در این بخش:

کاهش بیش از ۲ متر تراز دریای خزر طی ۱۵ سال اخیر

شایع ترین سرطان در ایران/ هر ۴۵ دقیقه یک زن در کشور به سرطان پستان مبتلا می شود

گزارش تازه مرکز آمار ایران؛ تورم دی‌ماه از ۵۱ درصد فراتر رفت

رکورد صادرات نفت ایران در ماه گذشته به رغم سقوط ارزش  ریال

آب در تهران طلا شد!۸۰ میلیون متر مکعب کسری مخزن

پیش‌بینی بانک جهانی از سقوط تولید ناخالص داخلی ایران به زیر دو درصد در ۲۰۲۴

نیمی از استان‌های ایران، با جمعیتی حدود ۲۴ میلیون نفر، گرفتار فرونشست

 

۸ بهمن : کاهش بیش از ۲ متر تراز دریای خزر طی ۱۵ سال اخیر

اعتمادآنلاین | علی جاویدانه، رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور روز پنجشنبه در شورای برنامه ریزی و توسعه مازندران در ساری عنوان کرد: ایستگاه‌های پایش سطح تراز دریا که در مناطق جنوب و شمال کشور کاربرد دارد، بررسی رفتار جزر و مد دریا را انجام می دهد.

به گزارش ایرنا، وی ادامه داد :۲۰ ایستگاه تراز سطح دریا در کشور وجود که از این تعداد پنج ایستگاه در شمال کشور مستقر است که از این تعداد سه ایستگاه در سواحل دریا در مازندران قرار دارد.

رییس سازمان نقشه‌برداری کشور گفت : این ایستگاه‌ها وضعیت جزر مدی دریا را به صورت سالانه ارائه می‌دهد و براساس اطلاعات این ایستگاه‌ها تراز دریای خزر طی ۱۵ سال بیش از ۲ متر کاهش یافته است.

جاویدانه گفت : کاهش قابل توجه تراز آب دریای خزر موضوع مهمی است و جای تامل بیشتری را دارد.

سطح آب دریای خزر پس از بالاترین تراز آب ۸۰ سال اخیر در سال ۱۹۹۵ میلادی، با سیری غیر یکنواخت در حال کاهش بوده و بیشترین میزان این کاهش طی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ میلادی به وقوع پیوسته است.

البته طی سال‌های اخیر علاوه بر تغییرات موثر منابع آب رودخانه‌ای، افزایش دمای هوا و اثرگذاری آن بر میزان تبخیر و هدر رفت آب، در روند تغییرات سالانه و نوسانات آب تاثیر داشته است. ویژگی‌ بارز دریای خزر، نوسانات دوره‌ای سطح آب است که آن را از دیگر پهنه‌های آبی متمایز می‌سازد. براساس آمار ثبت شده در ایستگاه‌های ترازسنجی دریای خزر، سطح آب این دریا از سال ۱۸۳۷ تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی از روند تغییرات و رفتار نوسانی متنوعی برخوردار بوده است. در حدود نیمی از این بازه زمانی حد فاصل سال‌های ۱۸۳۷ تا ۱۹۳۰ میلادی، دریای خزر روند نوسانی بسیار ملایم و به طور متوسط بین یک تا دو سانتی‌متر کاهش در سال داشته است.

بیشترین تراز آب این دوره در سال ۱۸۸۲ میلادی و برابر منفی ۲۴.۴ متر بوده است. از سال ۱۹۳۰ تا سال ۱۹۴۱ میلادی، دریای خزر با کاهش شدید تراز آب (حدود ۱۴ سانتی‌متر در سال) مواجه شد. از سال ۱۹۴۰ تا اواخر ۱۹۵۰ میلادی، کاهش تراز آب به کندی صورت گرفت. در سال‌های دهه ۱۹۶۰ میلادی، دریای خزر دارای ثباتی نسبی در روند نوسانات بوده و سطح آب در حدود رقم ارتفاعی ۲۷.۵- متر قرار داشت، اما از سال ۱۹۷۰ میلادی تراز آب شدیدا کاهش پیدا کرد و در سال ۱۹۷۷ میلادی (۱۳۵۶ هجری شمسی) در پایین‌ترین سطح خود (حدود منفی ۲۸.۲ متر) قرار گرفت و کاهش کلی تراز آب دریا از ابتدای قرن بیستم تا سال ۱۹۷۷ میلادی به میزان ۳.۲ متر رقم خورد.

این کاهش در ابتدای این قرن حاصل رژیم طبیعی مولفه‌های آب و هواشناسی و در سال‌های دهه ۳۰ میلادی به علت احداث و بهره‌برداری از سدهای آبی و برق آبی روی رودخانه‌های حوضه آبریز دریای خزر شروع و در دهه ۴۰ میلادی با تشدید فعالیت‌های انسانی روی رودخانه ادامه یافت. از سال ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۵ میلادی تراز آب به میزان ۲.۵ متر و به طور متوسط ۱۳ سانتی‌متر در سال افزایش یافت. تغییر شرایط اقلیمی در حوضه ابریز دریای خزر در این بازه زمانی، افزایش مقدار نزولات جوی و افزایش حجم آب ورودی رودخانه‌ای سبب شد تا سطح آب دریای خزر از سال ۱۹۷۸ میلادی به طور چشم‌گیری بالا آمده و در سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۲۰ میلادی به میزان ۱.۵ متر کاهش یافت.

روند کاهشی اخیر به عوامل آب و هوایی و تغییرات اقلیمی حاکم بر منطقه ارتباط داده شده است. به طور کلی روند نوسانات تراز آب دریای خزر دراین دوره حاصل تلفیق عوامل اقلیمی و فعالیت‌های انسانی بوده و در این میان به ویژه در حال حاضر عوامل اقلیمی نقش غالب را دارا است.

طبق گزارش موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، سطح آب دریای خزر پس از بالاترین تراز آب ۸۰ سال اخیر در سال ۱۹۹۵ میلادی، با سپری غیریکنواخت در حال کاهش است. بیشترین میزان این کاهش در بازه زمانی سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵ میلادی به وقوع پیوسته و این رخداد با کاهش قابل ملاحظه آبدهی رودخانه‌های مهم شمالی از جمله رودخانه ولگا هم زمان بوده، البته در طی سال‌های اخیر علاوه بر تغییرات موثر منابع آب رودخانه‌ای، افزایش دمای هوا و اثرگذاری آن بر میزان تبخیر و هدر رفت آب، در روند تغییرات سالانه و نوسانات آب تاثیر داشته است.

وی افزود : در سال‌های گذشته در کشور پایش های فرونشست زمین انجام شده و اولین فرونشست در دهه ۸۰ در کشور شناسایی و اکنون ۲۵۰ نقطه کشور درگیر این چالش هستند.

رییس سازمان نقشه برداری کشور گفت : مازندران به عنوان استانی که با توجه به منابع آبی دارد انتظار فرونشست در آن وجود نداشت اما فرونشست هایی در این استان هم داریم.

 

۲ بهمن : شایع ترین سرطان در ایران/ هر ۴۵ دقیقه یک زن در کشور به سرطان پستان مبتلا می شود

به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،ناهید نفیسی، گفت: سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان در کشور است که سهم مردان، در حدود یک تا دو درصد است.

وی با عنوان این مطلب که سالانه ۱۴ تا ۱۵ هزار بیمار جدید مبتلا به سرطان پستان در کشور شناسایی می‌شوند، افزود: هر ۴۵ دقیقه یک زن در کشور به سرطان پستان مبتلا می‌شود و متأسفانه میزان شیوع این نوع سرطان به سرعت در حال افزایش است.

سخنران دومین همایش ملی سرطان، با اذعان به این موضوع که وضعیت شیوع سرطان در دنیا نیز همین گونه است، گفت: سرطان پستان در دنیا از شیوع بالایی برخوردار است، اما در برخی کشورها شاهد کاهش سرعت رشد شیوع و در برخی کشورها از جمله ایران، با شتاب بیشتری در حال افزایش است.

فلوشیپ جراحی سرطان پستان ادامه داد: پیش بینی می‌شود تا ۲۰۳۰ موارد جدید ابتلاء به سرطان پستان در کشور به ۵۰ درصد و تا ۲۰۴۰ به ۶۰ درصد افزایش یاید.

معاون آموزش و پژوهش بیمارستان رسول اکرم (ص)، در خصوص علل افزایش موارد سرطان پستان در کشور، گفت: یکی از مهم‌ترین عوامل، پیر شدن جمعیت کشور است، دهه شصتی ها به سمت میانسالی رفته اند و از همبن رو، دهه آینده هجمه ای از افزایش سرطان‌ها را شاهد خواهیم بود.

نفیسی افزود: متناسب با شیوع سرطان‌ها، تعداد جراحان سرطان، مراکز رادیوتراپی، شیمی درمانی و تجهیزات مورد نیاز در حال افزایش است تا در دهه آینده که با افزایش سرطان‌ها مواجه می‌شویم، عقب نمانیم.

وی تاکید کرد: کشور در زمینه تشخیص و درمان سرطان‌ها جلو اشت، اما در زمینه پیشگیری خیلی موفق نبوده ایم.

فلوشیپ جراحی سرطان پستان به مسائل زیست محیطی به عنوان عوامل افزایش شیوع سرطان‌ها اشاره کرد و گفت: جامعه پزشکی در این خصوص هیچ دخل و تصرفی ندارد و متولیان امر می‌بایست اقدامات عاجلی در زمینه مقابله با آلودگی هوا، آب، خاک و…، انجام دهند.

نفیسی با عنوان این مطلب که ۱۵ درصد موارد سرطان پستان ارثی است، افزود: ۱۰ درصد به ژن افراد مربوط می‌شود و بقیه هم، ژن‌هایی است که فعلاً مشخص نشده اند.

سخنران دومین همایش ملی سرطان تاکید کرد: با وجود شیوع بالای سرطان پستان در کشور، در ۸۵ درصد موارد شاهد بقا طول عمر بیمار پس از درمان هستیم. البته باید توجه کرد که تشخیص زودهنگام و انجام کارهای تشخیصی مثل ماموگرافی و سونوگرافی برای زنان ۳۵ و ۴۰ سال به بالا، نقش مهمی در روند درمان افراد مبتلا دارد.

وی با عنوان این مطلب که بهترین روش‌های درمانی مطابق با دنیا در ایران نیز در حال انجام است، ادامه داد: سالانه ۶ نفر دوره رسمی فلوشیپ جراحی پستان را سپری می‌کنند و در دهه آینده هیچ دانشگاه علوم پزشکی در کشور بدون فلوشیپ جراحی سرطان پستان نخواهد بود.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران با تاکید بر اینکه بالای ۹۹ درصد افراد مبتلا به سرطان پستان می‌بایست سه مسیر درمانی یعنی، شیمی درمانی، هورمون درمانی و رادیوتراپی را سپری کنند، تصریح کرد: جراحی قابل حذف شدن از مسیر درمان نیست.

نفیسی در ادامه به برنامه‌هایی که در دومین همایش ملی سرطان پیش بینی شده است، اشاره کرد و گفت: در همایش پیش رو، چند خدمت جدید برای بیماران ارائه خواهد شد.

سخنران دومین همایش ملی سرطان به برگزاری پنل سرطان پستان در جوانان اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه دهه آینده شاهد جوان شدن بیماران مبتلا به سرطان پستان خواهیم بود، روش‌های درمانی برای این افراد را در این پنل به بحث و گفتگو خواهیم گذاشت.

فلوشیپ جراحی سرطان پستان تاکید کرد: دهه آینده ۲۵ درصد افراد مبتلا در گروه سنی زیر ۴۰ سال خواهند بود.

 

۲ بهمن : گزارش تازه مرکز آمار ایران؛ تورم دی‌ماه از ۵۱ درصد فراتر رفت

 

مرکز آمار ایران می‌گوید قیمت کالاها و خدمات در دی‌ماه امسال نسبت به ماه مشابه پارسال ۵۱.۳ درصد افزایش یافته است.

بر اساس این گزارش که روز یکشنبه دوم بهمن در سایت مرکز آمار منتشر شد، این رشد برای اقلام خوراکی ۷۰.۱ درصد بوده است.

در میان اقلام خوراکی، بیشترین رشد قیمت مربوط به روغن‌ها و چربی‌ها بوده که جهشی حدود ۲۵۰ درصدی را شاهد بوده است.

این گزارش می‌‌افزاید تورم ۱۲ ماه منتهی به دی‌ماه نسبت به دور مشابه پارسال نیز ۴۶.۳ درصد بوده است.

همچنین رشد قیمت‌ها در مناطق روستایی بیشتر از مناطق شهری است.

ادامه اوج‌گیری تورم در ایران در حالی است که طی ماه گذشته ریال ایران نسبت به آذرماه حدود ۱۰ درصد از ارزش خود را از دست داد و به‌طور متوسط هر دلار آمریکا در بازار آزاد ایران ۴۱ هزار تومان معامله شد. هم‌اکنون نرخ دلار ۴۵ هزار و ۳۵۰ تومان است و انتظار می‌رود آهنگ رشد تورم در کشور شتاب بیشتری بگیرد.

این در حالی است که یکی از شعارهای تبلیغاتی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۴۰۰ کنترل تورم و حفظ ارزش ریال بود.

نرخ دلار نسبت به ریال ایران از زمان روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی ۷۵ درصد جهش داشته است.

آرشیو گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد شاخص کل قیمت کالاها و خدمات در دی‌ماه امسال نسبت به دی‌ماه سال ۱۳۹۰، از ۴۵ به ۵۸۴ اوج گرفته است.

این شاخص برای اقلام خوراکی طی دوره یاد شده از ۳۹ به ۸۶۵ اوج گرفته که نشان می‌دهد طی یک دهه گذشته قیمت خوراکی‌ها بسیار بیشتر از اقلام دیگر و خدمات رشد داشته است.

اخیرا وزارت کشور با انتشار گزارش «پایش فقر»، اعلام کرد از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ خط فقر ۱۰ برابر شده و شمار فقرای کشور نیز دو برابر شده است.

این گزارش به کوچکتر شدن سفره مردم اشاره کرده و می‌افزاید سرانه مصرف کالری هر ایرانی در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۲۰۰ کیلوکالری بود که ۱۸.۵ درصد کمتر از سال ۱۳۹۰ است.

 

۲۳ دی : رکورد صادرات نفت ایران در ماه گذشته به رغم سقوط ارزش  ریال

آمارهای شرکت‌های بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که صادرات نفت خام ایران در ماه گذشته میلادی بیشترین رقم از زمان اعمال تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران بوده است.

شرکت اطلاعات انرژی «وورتکسا» میزان صادرات نفت خام ایران در ماه دسامبر ۲۰۲۲ را روزانه ۱.۴ میلیون بشکه ارزیابی کرده است.

بر اساس گزارشی که این شرکت در سایت خود منتشر کرده، علت اوج‌گیری صادرات نفت ایران، تمایل پالایشگاه‌های غیردولتی و کوچک چین برای افزایش واردات نفت ایران در پی اعمال سقف قیمت برای نفت روسیه توسط هفت کشور صنعتی جهان و اتحادیه اروپا بوده است.

 

۲۱ دی : آب در تهران طلا شد!۸۰ میلیون متر مکعب کسری مخزن

به‌گزارش ایسنا، در حال حاضر روزانه حدود دو میلیون و ۹۰۰ هزار متر مکعب آب شرب در تهران مصرف می‌شود که نسبت به سال قبل تقریبا یکسان است، اما موضوع مورد توجه این است که امسال سومین سال خشک در ۱۰ سال اخیر را تجربه می‌کنیم، میزان بارندگی‌ها تا به حال خوب نبوده است و حدود ۶۵ درصد نسبت به سال قبل کسری بارندگی داریم.

در این استان سالانه یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب مصرف می‌شود که حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب آن در شهر تهران و ۵۰۰ میلیون مترمکعب در سایر شهرهای این استان مصرف می‌شود. به لحاظ حجم مخازن سدها وضع خوبی نداریم در حال حاضر حدود ۲۶۰ میلیون متر مکعب حجم مخازن سدهای تهران است که نسبت به سال قبل که آن هم سال خوبی هم نبوده و حدود ۳۴۰ میلیون ذخیره مخزن داشتیم نزدیک ۸۰ میلیون کسری مخزن داریم.

مصرف لحظه‌ای آب تهران از حجم آب دریاچه چیتگر گذشت!

این اعداد در شرایطی است که در سال‌های نرمال حجم مخازن حدود ۵۹۰ میلیون مترمکعب در این مقطع زمانی بوده است، باقری معاون مشترکین آبفای استان تهران اعلام کرده مصرف لحظه‌ای شهروندان تهرانی به مقدار ۲ میلیون و ۹۰۰ هزار متر مکعب رسیده که این حجم مصرف به اندازه حجم آب دریاچه چیتگر تهران است.

جریمه و پاداش چگونه است؟

طرح جریمه و پاداش مشترکان تاثیر نسبتا خوبی برای جلوگیری از سیر صعودی مصرف داشته است، آنطور که محمدرضا بختیاری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران گفته آب حدود ۲۱ هزار  مشترک بدمصرف  به صورت موقت قطع شده و اخطار هم داده شده است. در مرحله اول شش ساعت است، مرحله دوم ۱۲ ساعت و مرحله بعد ممکن است بیشتر هم شود.

وی اظهار کرد: با اجرای این طرح در مدت دو ماه اخیر تعداد مشترکان بد مصرف در تهران از ۸ و نیم درصد به ۵ درصد کاهش پیدا کرده است، تقاضای همیشگی ما از مشترکان صرفه جویی در مصرف آب است، امسال سومین سال خشک را پشت سر می‌گذاریم و با همه سختی‌ها و کم بارشی‌هایی که داشتیم به حتی یک ساعت در فرایند آبرسانی در شهر تهران مشکل ایجاد نشد، خواهش می‌کنم آن قشر کمی هم که رعایت نمی‌کنند به جمع اکثریت بپیوندند و به ما کمک کنند.

مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران همچنین اعلام کرد از یک میلیون و ۱۰۰ هزار قبض صادر شده، ۴۰ هزار قبض (معادل ۳ درصد مشترکین)، پاداش دریافت کردند. مشترکان پر مصرفی که زیر الگو مصرف کرده باشند به ازای هر متر مکعب ۳۶۲۲ تومان دریافت می‌کنند این پاداش خوش مصرفی در قبض ماه آینده آن‌ها اعمال می‌شود و افرادی که زیر الگو مصرف می‌کردند اگر مصرف را کاهش دهند پاداش دریافت می‌کنند. در ۷۰ روز اخیر و اوایل ابان ماه ۹ درصد به مشترکین خوش مصرف افزوده شد و ۹ درصد پاداش دریافت کردند که از قبض بعدی آن‌ها کسر می‌شود.

چندین سال است که تغییر اقلیم و کاهش بارش ها تهران را با مشکلات آبی مواجه کرده است، هرچند که طرح هایی در این حوزه اجرایی شد و تاکنون پایتخت بی آب نشده است اما باید توجه داشت که حفظ این وضعیت بدون اجرای برنامه‌های مدیریت مصرف امکان‌پذیر نیست.

 

۲۱ دی : پیش‌بینی بانک جهانی از سقوط تولید ناخالص داخلی ایران به زیر دو درصد در ۲۰۲۴

بانک جهانی در گزارشی تازه خبر می‌دهد که رشد اقتصاد جهانی در مواجهه با تورم بالا، افزایش نرخ بهره، کاهش سرمایه‌گذاری و اختلالات ناشی از حمله روسیه به اوکراین به‌ طور کلی روندی «به‌شدت کاهشی» پیدا کرده است.

بنا بر جداول این گزارش که روز سه‌شنبه، ۲۰ دی‌ماه، منتشر شد، در منطقه خاورمیانه اما بین سه کشوری که محاسبه ارقام آنها در این گزارش ذکر شده، یعنی عربستان سعودی، مصر و ایران، تنها ایران با کاهش رشد اقتصادی مواجه است.

مطابق ارقام جدول ارائه‌شده در این گزارش، در حالی که درصد تغییر تولید ناخالص داخلی در ایران در سال ۲۰۲۱ میلادی نسبت به سال قبل از آن رشدی ۴.۷ درصدی داشت، یک سال بعد این رقم به ۲.۹ کاهش پیدا کرد.

در این جدول، درصد تغییر تولید ناخالص داخلی در ایران برای سال ۲۰۲۳ میلادی ۲.۲ و برای سال ۲۰۲۴ میلادی ۱.۹ پیش‌بینی شده که روندی تنزلی را نشان می‌دهد.

در همین دوره، مطابق جدول گزارش بانک جهانی، در حالی که رقم مربوط به تولید ناخالص داخلی عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱ میلادی ۳.۲ بود، در یک سال پس از آن این رقم به رشد چشمگیر ۸.۳ دست یافته است. رشد تولید ناخالص داخلی عربستان برای سال جاری (۲۰۲۳) نیز ۳.۷ پیش‌بینی شده است.

روند رشد اقتصادی مصر نیز در این دوره، از ۳.۳ در سال ۲۰۲۱ میلادی با رشدی چشمگیر به ۶.۶ در سال ۲۰۲۲ رسیده و امسال نیز رقم آن ۴.۵ است.

ننایج اعلام‌شده در گزارش بانک جهانی با آمارهای مربوط به اقتصاد رو به ضعف ایران هماهنگی دارد.

همزمان با کاسته شدن روزافزون از ارزش ریال ایران، نتایج پژوهش «پایش فقر در سال۱۴۰۰» نشان می‌دهد بیش از ۳۱ درصد جامعه ایران در سال ۱۴۰۰ نتوانسته‌اند از پس حداقل هزینه‌های زندگی در این سال برآیند.

ضربه به اقتصادهای در حال توسعه

بنا بر گزارش بانک جهانی، شش ماه پیش پیش‌بینی می‌شد که رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۳ میلادی سه درصد باشد اما اکنون محاسبه این رقم به ۱٫۷ درصد کاهش پیدا کرده است.

این گزارش می‌نویسد که پیش‌بینی می‌شود طی دو سال آینده، رشد درآمد سرانه در بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه به‌ طور متوسط ۲.۸ درصد باشد که یک درصد کامل کمتر از میانگین ۲۰۱۰–۲۰۱۹ است.

 

۱۹ دی : نیمی از استان‌های ایران، با جمعیتی حدود ۲۴ میلیون نفر، گرفتار فرونشست

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق، تقریبا نیمی از استان‌های کشور با جمعیتی حدود ۲۴ میلیون نفر در معرض خطر فرونشست زمین و آسیب‌های ناشی از آن هستند. مرکز پژوهش‌های مجلس با اعلام این گزارش تأکید کرده است که بخشی از زیرساخت‌های مهم کلان‌شهرهای ایران در معرض این پدیده هشداردهنده هستند. در تهران فرودگاه امام، مهرآباد و خطوط انتقال انرژی در بخش جنوب غرب و خطوط قطار شهری و مترو به عنوان زون و نواحی گرفتار فرونشست شناسایی شده‌اند. براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس فرونشست در ایران پنج تا هفت برابر متوسط و با نرخ سالانه ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر در سال رخ می‌دهد و هر پنج سال تقریبا زمین در ایران یک متر فرونشست را تجربه می‌کند.

بر اساس گزارشی که مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرده است تقریبا نیمی از استان‌های ایران گرفتار پدیده فرونشست زمین هستند و استان‌های اصفهان، تهران، کرمان و خراسان رضوی در معرض خطر شدید فرونشست گزارش شده‌اند.

 

این گزارش تأکید می‌کند که در اصفهان حدود ۱۰ هزار کیلومترمربع شامل ۳۰ هزار و ۳۰۰ واحد مسکونی و به طور ویژه پالایشگاه نیروگاه برق شهید منتظری، ورزشگاه نقش جهان، فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی، پست‌های خطوط انتقال نیروی فشارقوی، شهرک صنعتی محمودآباد، خطوط انتقال سوخت به فرودگاه نائین و سگزی، خطوط قطار شهری به ویژه خط اصفهان به شاهین‌شهر، ابنیه تاریخی مانند پل روی رودخانه زاینده‌رود به شدت در معرض تهدیدهای ناشی از فرونشست هستند. در تهران هم فرونشست به طور مستقیم زندگی حدود دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر را تحت تأثیر قرار داده و مناطق ۱۷ ،۱۸ ،۱۹ ،۲۰ و ۲۱ را به‌طور جدی تهدید می‌کند.

از مهم‌ترین زیرساخت‌هایی که در تهران در معرض خطر فرونشست قرار دارند می‌توان از فرودگاه امام، مهرآباد و خطوط انتقال انرژی در بخش جنوب غرب و خطوط قطار شهری و مترو نام برد. در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تأکید شده است که به صورت کلی حدود هشت میلیون واحد مسکونی و ۲۴ میلیون نفر در کشور در معرض خطرات و آسیب‌های فرونشست قرار دارند. همچنین اعلام شده که فرونشست در ایران پنج تا هفت برابر متوسط و با نرخ سالانه ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر در سال رخ می‌دهد و هر پنج سال تقریبا زمین در ایران یک متر فرونشست را تجربه می‌کند.

راهکار چیست؟

مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه راهکارهای مقابله با فرونشست زمین را با استفاده از تجربیات جهانی آورده است و اصلی‌ترین راهکار برای نجات از خطرات فرونشست را مدیریت بهینه مصرف آب و احیای آب زیرزمینی دانسته است. در ادامه گفته شده مقاوم‌سازی به عنوان یک روش علاج‌بخش میان‌مدت باید در دستور کار قرار گیرد و به بیان دیگر با ایجاد تغییراتی در ساختار خاک یا طراحی زیرساخت‌ها از آسیب و خرابی زیرساخت‌ها جلوگیری شود.

این دسته از راهکارها شامل همان روش‌های بهسازی زمین به وسیله تغییر در خصوصیات و جنس خاک است که با مخلوط‌کردن مصالح مناسب و… انجام می‌شود و بنا به نظرات کارشناسی از روش‌های بهسازی خاک روش تزریق، روش میکروپایل، روش شمع‌گذاری، روش نیلینگ، بهسازی به کمک ژئوگرید و ژئوتکستایل، بهسازی با هدایت و تزریق آب‌های سطحی به داخل زمین و بهسازی پی زیرساخت‌ها و ساختمان‌های در معرض فرونشست به‌عنوان مهم‌ترین روش‌ها نام برده شده است.