بسوی اتحاد عمل و همسویی گسترده در اعتراض به خطر جنگ

رضا سپیدرودی

حضور پنج ناو جنگی آمریکا در خلیج فارس، تصویب تحریم های جدید اقتصادی اتحادیه اروپا علیه ایران، ادامه افزایش قیمت دلار و سقوط ارزش ریال و هجوم مردم به فروشگاه های مواد غذایی در وحشت از بروز قطحی و خطر شروع جنگ برخی از وجوه اصلی بحران کنونی را بازتاب می دهد. با توجه به وسعت تحریم های اقتصادی ایران و تاثیرات انکارناپذیری که به شکل افزایش ورشکستگی و تعطیلی واحدهای تولیدی، گسترش بیکاری، صعود تورم، تشدید فقر لایه های محروم و دامن زدن به احتکار برجای گذاشته، مساله محوری دیگر انکار یا تایید جنگ بیرحمانه اقتصادی موجود نیست. حالا تنها نیروهایی که در خدمت جمهوری اسلامی و یا در طیف حامیان سیاست های دخالت جویانه نیروهای سلطه گر خارجی به رهبری آمریکا قرار دارند ممکن است تاثیرات فاجعه بار تحریم های اقتصادی را انکار و یا توجیه کنند. از نظر این نیروهای سیاه، تبدیل شدن پول ایران به کاغذپاره لذت بخش است، حتی اگر نتیجه آن سیه روزی اکثریت مردم ایران و فرود ضربات پی در پی شلاق بیرحم و تحمل ناپذیر گرانی بر گرده ی اکثریت مردمی باشد که نه تنها هیچ نقشی در تعیین سیاست های ماجراجویانه رژیم اسلامی برعهده ندارند که خود قربانی آن هستند. آنها از تحریم ها جانبداری می کنند با این که آشکارا می بییند که تحریم ها به بیکاری هزاران کارگر و زحمتکش دیگر و ویرانی خانواده ها و رونق بیشتر تن فروشی، کلیه فروشی، خودکشی، افسردگی و هزار و یک آسیب اجتماعی دیگر می انجامد. با این حال مساله اصلی اکنون این است که آیا به همین جنگ اکتفا خواهد شد یا مانند نمونه عراق که تحریم ها زمینه ی تجاوز نظامی را فراهم ساخت، ایران در آستانه تجاوز نظامی قرار گرفته است؟ آیا ناوگان اتمی آمریکا به همراه ناوهای جنگی انگلیس و فرانسه در خلیج فارس تنها برای نمایش قدرت و بیان اراده سلطه گرانه غرب در باز نگاه داشتن تنگه هرمز آمده است یا آمادگی جنگی برای تجاوز نظامی در میان است؟

 اگر چه تنوع و پراکندگی عواملی که کارکرد مجموعه آنها می تواند به این پرسش پاسخ دهد امکان داشتن یک پاسخ قطعی را در لحظه حاضر فراهم نمی کند، اما حضور ناوهای جنگی و تاکید بر اعزام جنگنده های بیشتر به خلیج فارس، اکنون بشکه باروتی در منطقه فراهم کرده است که هر حرکت نسجیده و هر اقدام لحظه ای می تواند آتش جنگی ویرانگر با ابعاد غیرقابل تصور را روشن کند. نباید فراموش کرد که نیروهای اصلی که در دو سوی منازعه در برابر هم صف بسته اند تنها به اراده خود اقدام نمی کنند و حوادث هفته اخیر نشان می دهد که برآیند تاثیر متقابل کنش و واکنش هر دو سوی اصلی منازعه، تنها افزایش امکان خطر درگیری نظامی بوده است. همین واقعیت نشان می دهد که نیروی بازدارنده و مخالف جنگ نمی تواند روی غلبه عقل سلیم در دو سوی اصلی این رویارویی حساس و جنون آمیز حساب باز کند و در انتظار چنین عقلانیتی به نظاره گر منفعل حوادث جاری تبدیل شود.

اکنون بیش از هر زمان به صدای رسای ضد جنگ نیاز است، صدایی که چنان نیرومند باشد که بتواند توجه افکار عمومی را هم در داخل ایران و هم در خارج از کشور به خود جلب کند. اعتراض علیه خطر جنگ و علیه تحریم های مرگباری که ضربه اصلی آن متوجه اکثریت محروم و زحمتکش جامعه ماست، می تواند و باید به محور همسویی هر چه گسترده تر همه نیروهای مخالف تجاوز نظامی و تحریم تبدیل شود. روشن است که با توجه به اختلافات اساسی و ریشه دار موجود در میان مجموعه نیروهایی که با جنگ مخالفند، شرایط تشکیل جبهه ای رسمی و واحد از این نیروها در حال حاضر وجود ندارد. مثلا کافیست اشاره کرد که بخشی از این نیروها جبهه ای علیه جنگ را در عین حال جبهه ای علیه مخالفت فعال و سازمانگرانه با تحریم های اقتصادی تلقی نمی کنند، بخشی دیگر در مخالفت با آپارتاید هسته ای، در همسویی با گرایش ناسیونالیسم عظمت طلبانه عملا به تایید سیاست های هسته ای جمهوری اسلامی رو می آورند، در حالی که بخش دیگری از نیروهای ضد جنگ  تحریم ها را جنگی بیرحمانه با کشتارهای خاموش و بی صدا می دانند که ظرفیت های اقتصادی و اجتماعی جامعه را به تدریج منهدم می سازد و با درهم شکستن قدرت مقاومت مردم به برآمد نیروهای سیاه و تاریک اندیش کمک می کند؛ یا در عین نقد آپارتاید هسته ای، خواستار جهانی عاری از سلاح های هسته ای هستند و بنابراین تسلیح اتمی را ابزار موازنه بازدارنده میان قدرت ها تلقی نمی کنند و نمی پذیرند که بشریت زیر سایه شوم تهدید دائمی جنگ زندگی کند. با این حال و با وجود همه اختلافات موجود، همسویی گسترده در حوزه اقدامات عملی بر محور اعتراض به خطر جنگ در خارج از کشور میان طیف وسیعی از مخالفان کنونی جنگ کاملا امکان پذیر است و لازم است در مرکز توجه همه فعالین ضد جنگ قرار بگیرد. همچنین سازماندهی مستقل اعتراض مردم ایران علیه خطر جنگ و تحریم های مرگبار اقتصادی از طریق هسته های مقاومت و یا کمیته های اقدام در داخل کشور در شرایط کنونی می تواند به سهم خود موثر باشد.

۵ بهمن ۱۳۹۰ـ ۲۵ ژانویه ۲۰۱۲