سايت سازمان کارگران انقلابی ايران (راه کارگر)

شنبه ۱۰ شهريور ۱۳۹۷ برابر با ۰۱ سپتامبر ۲۰۱۸

طرح برای برون‌رفت از بحران برای یک جنبش اجتماعی صرفاً یک برنامه‌ تکنوکراتیک نیست بلکه روحی از آرمان‌گرایی و نگاهی اتوپیایی هم باید داشته باشد تا قادر شود در میان طبقات و هویت‌های کنشگر نیرویی در جهت فاعلیت‌یابی آن‌ها پدید بیاورد. در بستر شناخت عینی از «آن‌چه نمی‌خواهیم» و شناخت ذهنی از «آن‌چه می‌خواهیم»، گام بزرگی برای تبدیل کنشگر به سوژه‌ آگاه و تاریخ‌ساز برداشته می‌شود. گام بعدی، البته در چارچوب تقدم و تأخر منطقی، تشکل‌یابی است برای تحقق امکان سوژگی. گذر از همه‌ این مراحل یعنی دگرسانی مردم به چیزی بیشتر از یک مجموعه‌ کنش‌پذیر، یعنی به جایگاه یک سوژه‌ فعال و یک مجموعه از کنشگران جمعی.

جمعه ۹ شهريور ۱۳۹۷ برابر با ۳۱ اگوست ۲۰۱۸

صمد بهرنگی،
الگویی که فراموش نمی‌شود

جعفر ابراهیمی

۹ شهريور ۱۳۴۷صمد بهرنگی در ارس جاودانه شد. بسیاری او را، که تحت نظر و مراقبت ساواک بود، شهید خواندند تا نماد مبارزه با فقر و بی‌سوادی، نماد مبارزه با دیکتاتوری و شاه هم باشد. چند سال بعد رفقا، همفکران و دوستدارانش با ایستادن در برابر جوخه‌های اعدام و لبخند به مرگ، تور اختناق حاکم را از هم گسستند تا ماهی قرمز صمد راهی به دریا بیابد. او یکی از چهره‌های تأثیرگذار نیم‌قرن اخیر ِتحولات اجتماعی ایران است، تا جایی که هیچ انسان منصف و انقلابی نمی‌تواند نقش بی‌بدیل صمد بهرنگی در تاریخ معاصر ایران را نادیده بگیرد.

چهارشنبه ۷ شهريور ۱۳۹۷ برابر با ۲۹ اگوست ۲۰۱۸

جنگ مالی جدید ترامپ علیه کشورهای جنوب

دن گلیزبروک

ترجمه‌ی احمد سیف

درواقع این‌جاست که دوگانگی قلابی بین «جهانی‌گراها» و «ملی‌گراهای اقتصادی» درکاخ سفید آقای ترامپ و درکشور به‌طور کلی بار دیگر افشا می‌شود. وقتی برای کشاندن کشورهای جنوب به ورشکستگی می‌کوشند، منافع‌شان کاملاً بر یک‌دیگر منطبق است. اگرچه گلدمن ساکس به طور قلابی علیه سیاست تعرفه‌ای ترامپ اعلام موضع می‌کند ولی واقعیت این است که جنگ تجارتی درواقع بخش تزیینی سیاست‌های فدرال رزرو است که می‌کوشد بازارهای نوظهور را تحت فشار قرار بدهد. درواقع وال استریت دقیقاً به بی‌ثباتی مالی که سیاست جنگ تجاری ترامپ به آن دامن زده به‌تمامی وابسته است.

چهارشنبه ۷ شهريور ۱۳۹۷ برابر با ۲۹ اگوست ۲۰۱۸

یادی از سمیر امین

سعید رهنما

سمیر امین از سرشناس‌ترین نظریه‌پردازان توسعه‌ی اقتصادی و از نویسندگان برجسته‌ی سوسیالیست، ضد امپریالیست و ضد سرمایه‌داری بود، و سهم بزرگی در توضیح، تشریح و افشای سیاست‌ها‌ی مخرب امپریالیستی و سرمایه در جهان، به‌ویژه در کشورهای به اصطلاح «جهان سوم» داشت. در سال‌های اخیر نیز در سازمان‌دهی «فوروم‌های اجتماعی»، و تلاش برای ایجاد بین‌الملل جدیدی، به‌طور خستگی‌ناپذیری فعال بود.

پنجشنبه ۱ شهريور ۱۳۹۷ برابر با ۲۳ اگوست ۲۰۱۸

تاریخ فقه
در خدمت حکمرانیِ بی‌مهار

نقدی بر کتاب مدخل علم فقه

فاطمه صادقی

در یکی فقه، مجموعه ای از احکام نسبتاً لایتغیر است که زمان و مکان در آن تأثیر چندانی ندارد. در دیگری، چنین احکامی وجود ندارد و فقه حیات خود را از فقیه، شارع و حاکم دریافت میکند. تجارب بعدی از جمله حکم حکومتی برای اعدام زندانیان سیاسی ۶۷، حکم به تغییر غیرقانونیِ قانون اساسی، تعیین جانشین، تأسیس غیرقانونیِ مجمع تشخیص مصلحت نظام و جز آنها نشاندهندۀ مخاطرات جدی رویکرد تصمیم گرای شخصمدار برای قانون، سیاست و جامعه در ایران بعد از انقلاب بود که پس از فوت آیت الله خمینی دامنۀ به مراتب وسیعتری را دربرگرفت.

پنجشنبه ۱ شهريور ۱۳۹۷ برابر با ۲۳ اگوست ۲۰۱۸

سوسیالیسم
به‌مثابه‌ی شرط‌بندی:
از لوسین گلدمن به دانیل بن‌سعید

نویسنده: میشل لووی

ترجمه‌ی مبین رحیمی، جلال‌الدین رحیمی

در حالی که ایمان‌داران مسیحی از طریق رستگاریِ روح فردی‌شان بر سَرِ خوشبختی شرط‌بندی می‌کنند، «باورمندانِ به سوسیالیسم» بر سَرِ یک خوشبختیِ جمعی شرط‌بندی می‌کنند که در آن هیچ‌چیز تضمین نمی‌کند که آن‌ها خودشان بخشی از آن (خوشبختی) خواهند بود.

سه-شنبه ۳۰ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۲۱ اگوست ۲۰۱۸

در روش‌شناسی مبانی آزادی

علی رها

پس از تجربه‌ی انقلاب ۵۷ و هزینه‌های سنگینی که چند نسل باجان خود پرداخت کرد، دیگر حق مصلوب‌کردن ماهیت نهضتی نوپا را نداریم. فراموش نباید کرد که ماحصل فرایند یک تحول عمیق اجتماعی صرفآ در بزیرکشیدن قدرت سیاسی خلاصه نمی‌شود. توانمندی یک جنبش نه در قدرت تخریب که درخودسازی و بلوغ مردمی است که در مسیر حرکت‌شان استعدادهای خود را شکوفا کرده، معنا وقدرت‌سازی می‌نمایند تا سرنوشت خود را خود دردست بگیرند....باید اذعان کرد که طی ۱٠ سال گذشته خرد جمعی مردم پیشرفت بسیاری کرده است. در آن زمان درخواست ساده و صریحِ «رأی من کو؟» شکل بروز اعتراضات عمومی گردید. اما امروز درخواست‌های مردم مسایل بنیادی را نشانه رفته است.

دوشنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۲۰ اگوست ۲۰۱۸

برچیده باد بساط سلطنت!

نگاهی به حرکتِ جمهوریخواهی
در روزهای ۲۵ تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

سیاوش رنجبر دائمی

جمهوریخواهی در ایران از سالهای پایانی دوره ی قاجار تا زمان وقوع انقلاب بهمن 57 و سقوط سلطنت با برداشت ها و تعبیرهای متفاوت طرح و پیگیری شده است. در تحولات روزهای 25 تا 28 مرداد 32 که نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران خوانده می شود ایرانیان مخالف سلطنت در باره جمهوری چه فکر می کردند. آیا محمد مصدق به فکر برقراری جمهوری در ایران بود و یا همانگونه که در پشت جلد قران نوشته و به شاه فرستاده بود او نه قصد جمهوری داشت و نه به فکر برانداختن سلطنت بود؛ ولی تاکید وی بر تعیین حق سرنوشت ملت با مراجعه به رفراندم و انحلال مجلس هفدهم را چه می توان تعبیر کرد، آیا این حرکت عبور از سلطنت نبود؟

دوشنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۲۰ اگوست ۲۰۱۸

خاطره ی پنهان شدن عبدالحسین نوشین
در منزل انتظامی
از زبان انتظامی و …

نویسنده مطلب: عزت‌الله انتظامی

فلور انتظامی (فاطمه روستا) همسر عزت‌الله انتظامی از آن روزها می‌گوید: «پنجاه و هفت سال زندگی مشترک با یک هنرمند طبیعتاً خاطرات زیادی را به همراه دارد. آن زمان که آقای نوشین منزل ما مخفی بود، شب باید خیلی زود خودم را به منزل می‌رساندم تا غذا را تهیه و آماده کنم. بعضی از بچه‌ها برای تمرین خانه ما می‌آمدند؛ مرحوم خاشع، مرحوم خیرخواه، مرحوم تقی مینا، لرتا همسر آقای نوشین، همچنین آقای نصرت کریمی، خانم توران مهرزاد، ولی بقیه هنرپیشگان اجازه نداشتند بیایند. روزهای خیلی سختی بود. ما با هیچ کدام از اقوام رفت و آمد نداشتیم. تا جایی که یادم می‌آید حدودا نزدیک به هفده یا هجده ماه آقای نوشین با ما زندگی می‌کردند که در تمام این مدت من با ترس و نگرانی زندگی می‌کردم.

دوشنبه ۲۹ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۲۰ اگوست ۲۰۱۸

دیدار با سمیر امین،
در بزرگداشت او

نویسنده: حبیب ساعی

خبر مرگ او، بی تردید بسیاری از کسانی را که در سال های ۶٠ و ۷٠ از خلال جنبش های آزادیبخش به اندیشه انقلاب و رهایی زحمت‌کشان راه یافته بودند، متأثر کرد؛ فعالیت نظری او برای کسانی که به انقلاب در کشورهای تحت سلطه می اندیشند با ارزش بود. این اندیشه مسلماً امروز در ضربان مبارزه طبقاتی تاثیر و بُرد خود را از دست داده است؛ بازسازی سال های ۷٠ و جهانی شدن سرمایه دستگاه نظری مبتنی بر تقسیم جهان به مرکز و پیرامون را منسوخ کرده و دورنماهای دیگری برای مبارزه طبقات ترسیم کرده است؛ اما یاد سمیر امین، نقش برجسته او در مبارزات خلق های تحت ستم و همینطور دستاوردهای تئوریکی که به همراه داشت باید همواره مورد نظر جنبش کمونیستی باشد؛ نظریات او یک لحظه از تاریخی است که امروزِ ما را رقم می زند، پس مطالعه آنها اگر نه الزاماً برای پذیرش و بکارگیری ایجابی، بلکه از دریچه نقد، برای فهم موقعیت امروز حیاتی است.

پنجشنبه ۲۵ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۱۶ اگوست ۲۰۱۸

پیدایش و تحول اقتصاد سیاسی

فرهاد نعمانی

در محافل آکادمیک دیگر توجه روی مسائلی نیست که مورد تأکید پیشکسوتان اقتصاددانان حرفه‌ای در قرن نوزدهم بوده است. امروزه دیگر اقتصادشناسان دانشگاهی مطالعه‌ی مسائل مربوط به طبقات و قدرت را در خارج حوزه‌ی علمی خود می‌نگرند. و این‌گونه مسائل را در قلمرو علوم سیاسی می‌دانند. ..

چهارشنبه ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۱۵ اگوست ۲۰۱۸

تحریم‌های اقتصادی
کم جواب می‌دهند
اما زیاد خراب می‌کنند

علیرضا اشراقی

تحریم‌های اقتصادی مؤثر نیستند اما تأثیر مخرب دارند. مؤثر نیستند، چون اغلب، اهداف کشور تحریم‌کننده را برآورده نمی‌کنند. تأثیر مخرب دارند چون به نقض بیشتر حقوق بشر در کشور تحریم شده می‌انجامند، دموکراسی و گذار به آن را تضعیف می‌کنند، فساد و خلافکاری را گسترش می‌دهند و به نابرابری‌ اقتصادی دامن می‌زنند.

دوشنبه ۲۲ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۱۳ اگوست ۲۰۱۸

سمیر امین ۱۹۳۱ ـ ۲٠۱۸

سایت «نقد اقتصاد سیاسی»

در این سال‌ها هم که نظام سرمایه‌داری گرفتار یکی از سرسخت‌ترین بحران‌های تاریخ خود شده است، به گفته‌ی امین مسائل کنونی در درون این نظام راه‌حل ندارد. امین سرمایه‌داری کنونی را «سرمایه‌داری فرتوت» می‌نامید. علت اصلی بحران به گمان امین وابستگی هرچه بیش‌تر به بخش مالی است، به سخن دیگر اگر به زبان پول بیان کنیم به‌طور فزاینده‌ای پول کمتری در پی‌آمد فعالیت‌های مولد ایجاد می‌شود و بخش هرروز افزون‌تری هم به صورت «رانت» درآمده است که در واقع تازه‌ترین شیوه‌ی سرقت ثروت از بقیه‌ی جهان است. یکی از پی‌آمدهای این تحولات در عرصه‌ی اقتصاد هم این است که دموکراسی غربی به کاریکاتوری از خویش بدل شده است.

دوشنبه ۲۲ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۱۳ اگوست ۲۰۱۸

در بزرگداشت سمیر امین

سایت «نقد»

سمیر امین، یکی از برجسته‌ترین اندیشمندان سپهر نقد اقتصاد سیاسی و یکی از پی‌گیرترین منتقدان نظام سرمایه‌داری جهانی، امروز درگذشت. او در سال ۱۹۳۱ در قاهره به دنیا آمد. پدرش مصری و مادرش فرانسوی بودند. هر دو پزشک. دوره‌ی دبیرستان را در مدرسه‌ی فرانسوی در شهر پورت سعید طی کرد. در ۱۹۴۷ برای تحصیلات دانشگاهی به فرانسه رفت. در ۱۹۵۷ با تزی زیر عنوان «انباشت سرمایه و توسعه نیافتگی» به رتبه‌ی دکترای اقتصاد رسید. دغدغه‌ی همواره‌ی امین دشواری‌های مردم نیمکره‌ی جنوبی و راهکارهای رهایی از فقر و سلطه بود. با نام امین، نظریه‌ی «مرکز/ پیرامون» گره خورده است.

شنبه ۲۰ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۱۱ اگوست ۲۰۱۸

کسی از کودکان گمشده پاکستانی خبر ندارد

لیلارزاقی

ماده 22 کنوانسیون حقوق کودک که جمهوری اسلامی ایران نیز به آن پیوسته است از کشورهای طرف کنوانسیون می‌خواهد: «اقدام‌ لازم‌ را جهت‌ تضمين‌ برخورداري‌ كودكي‌ كه‌ خواهان‌ پناهندگي‌ است‌ و يا پناهنده‌ تلقي‌ مي‌شود، چه‌ همراه‌ والدين‌ خود باشد يا شخص‌ ديگري‌، مطابق‌ با قوانين‌ و مقررات‌ محلي‌ و بين‌المللي‌، از حمايتها و مساعدت هاي‌ بشردوستانه‌ لازم‌ و از حقوق‌ مربوطه‌ كه‌ در اين‌ كنوانسيون‌ يا ساير اسناد بشردوستانه‌ يا حقوق‌ بشر مقرر شده‌ و كشورهاي‌ عضو نسبت‌ به‌ آنها متعهد شده‌اند، به‌ عمل‌ آورند.»

جمعه ۱۹ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۱۰ اگوست ۲۰۱۸

آمریکای ترامپ،
وال‌استریت و بیگاری‌‌کشی بر مبنای بدهی

گفتگو با مارکسیست پیشرو:

دیوید هاروی

برگردان: شقایق یوسفی

وقتی که دائماً در حرکت هستیم، بازاندیشی در این‌باب ‌که کجا ایستاده‌ایم و کجا بوده‌ایم، کار دشواری است. در چنین شرایطی، به تصویر بزرگ‌تر و ابعاد کلان‌تر ماجرا دقت کردن، کاری تجملی است که به نظر هیچ‌کس قادر به تحمل هزینه‌های آن نخواهد بود. البته این وضعیت، پیامدهای جدی به همراه خواهد داشت. ذهنیات ما در حال دگرگون‌شدن هستند؛ مثلاً درخصوص شیوه‌‌ی پردازش اخبار و اطلاعات و ایده‌هایمان درباره‌ی چیستی مقاومت یا استبداد. اکنون در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که تاریخ خودش را مطالعه نمی‌کند- تاریخ ساده و بی‌پیرایه‌اش را- و اغلب حوادث جاری در خلائی تحلیل شده است که تقریباً هرگز شامل زمینه یا تاریخی نبوده؛ زمینه‌ای که برای فهم این‌که چه چیزی نو و چه چیزی کهنه است و چگونه به جایی که هم‌اکنون رسیده‌ایم، ضرورت دارد.

جمعه ۱۹ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۱۰ اگوست ۲۰۱۸

گمشدن مشکوک ۶ کودک پاکستانی

کپرهای برخی پاکستانی‌های قوچ‌حصار تخریب شد؛

گزارش ایلنا:

پروین محمدی

«راسلام رحمانی" » دولت اسلامی را باید در «قوچ حصار» دید. گزارشی که در زیر می خوانید، گزارش خبرنگار «ایلنا» هست از نحوه برخورد ماموران شهرداری ری با بلوچ های پاکستانی که سی سال است در این ناحیه زندگی می کنند. روشن است که اگر جمهوری اسلامی برخورد انسانی با این مهاجران می داشت، حالا باید آنها تابعیت ایران کسب کرده و فرزندانشان به تحصیل مشغول بودند. اما سیاست های فاشیستی رژیم اسلامی بویژه با پناه جویان، تنها می تواند فجایع انسانی بیافریند.

چهارشنبه ۱۷ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۰۸ اگوست ۲۰۱۸

چپ‌ها و لیبرال‌ها:
عداوت‌های تاریخی

سعید رهنما

برخورد این دوستان قابل ستایش است. رابطه‌ی چپ و لیبرال‌ها در طول تاریخ مدرنِ ایران رابطه‌ای خصمانه و آکنده از دشمنی و بی‌اعتمادی بوده. نه چپ تحمل لیبرال را داشته و نه لیبرال تحمل چپ را، و هر یک دیگری را محکوم کرده و می‌کند. نیازی به مرور تاریخی این واقعیت از دوران پس از رضا شاه، دوران مصدق، و دوران انقلاب به این سو نیست. برخوردهای بسیار ناروایی در گذشته بین این دو نیرو رخ داده که نمی‌تواند و نباید فراموش شود، اما به‌جای تکرار آن‌ها و به رخ کشیدن‌ها، باید زمانی کنار گذاشته شوند.

سه-شنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۰۷ اگوست ۲۰۱۸

انرژی «خیابان» به تحلیل خواهد رفت

عبدی کلانتری

شعار اصلیِ پس پشت این تظاهرات ساده است، «مرگ بر جمهوری اسلامی!» اما تجربه این را هم می‌گوید که هر چقدر هم شعارها رادیکال باشد، حتا اگر کار به کوکتل مولوتوف و آتش‌زدن پاسگاه و خودرو انتظامی و سنگربندی خیابانی بکشد، بازهم بی‌برنامه، بدون تشکیلات و تدارکات، انرژی «خیابان» به تحلیل خواهد رفت.

دوشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۰۶ اگوست ۲۰۱۸

[جمهوري اسلامي] ايران
رودرروي تحريم هاي آمريکا

Clément Therme

برگردان: شهباز نخعي

اکنون نظام مي داند که حتي در روستاها و شهرهاي کوچک محبوبيت خود را از دست داده است. به رغم اين درک بيش از پيش آشکار و قابل رويت در فضاي عمومي، مهم ترين دستاويز جمهوري اسلامي اين ترس از هرج و مرج، انحصار استفاده از زور و توانائی بازتوزيع پول حاصل از درآمد نفت بين هوادارانش است. يقين است که تضعيف ايديولوژيک در داخل در تضاد با نگاهي است که – به ويژه در عربستان سعودي و اسرائیل – نسبت به وجود بلندپروازي هاي برتري جويانه ایران در سطح منطقه وجود دارد.

دوشنبه ۱۵ مرداد ۱۳۹۷ برابر با ۰۶ اگوست ۲۰۱۸

دو راهه‌ی ناگزیر در بازار پول:
سلب‌مالکیت از چه کسانی؟

محمد مالجو

مازاد منابع نهادهای پولیِ ملی‌شده یا مصادره‌شده پس از کسر اصل و نه فرعِ مطالبات بخش‌های وسیعی از سپرده‌گذاران به‌علاوه‌ی منابع شرکت‌های ملی‌شده یا مصادره‌شده‌ی زیرمجموعه‌شان باید در خدمت پنج هدف قرار بگیرد: یکم، پرداخت بدهی‌های شبکه‌ی بانکی به بانک مرکزی و از این رهگذر تلاش برای کاهش پایه‌ی پولی؛ دوم، تقویت اقتصادی سایر نهادهای پولیِ دولتی؛ سوم، کمک به تأسیس صندوقی برای افزایش سالانه‌ی دریافتی‌های مزدوحقوق‌بگیرانی که دریافتیِ پایه‌شان کم‌تر از رقم خط فقر رسمی است؛ چهارم، کمک به راه‌اندازی صندوقی برای پرداخت بیمه‌ی بیکاری به خانواده‌هایی که عضوِ شاغل ندارند؛ پنجم، ارائه‌ی تسهیلات برای تأسیس تعاونی‌های نیروهای کار جهت فعالیت‌های اقتصادی مولد.