سايت سازمان کارگران انقلابی ايران (راه کارگر)

دوشنبه ۸ دی ۱۳۹۳ برابر با ۲۹ دسامبر ۲۰۱۴

درباره نظریه ارزش
و نقد‌های اتوپیایی نئوکلاسیک‌ها

«این افکار و اندیشه های انسان نیست که به زندگی اجتماعی او شکل می‌دهد؛ این تعیینات زندگی مادی انسان‌هاست که افکار و اندیشه های آنان را می‌سازد.» کارل مارکس

عابد توانچه

بهانه نوشتن متن پیش‌رو، انتشار مقاله‌ای با عنوان «نانی که اسمیت در کاسه مارکس گذاشت»، در سایتی به نام «چراغ آزادی» است. میل دارم که قبل از پرداختن به محتویات این مقاله در ابتدا شناخت خود را از نویسندگان و منتشر کنندگان چنین مطالبی بیان کنم.

پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۳ برابر با ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۴

ديالکتيک تعيّن مکاني سرمايه

بازبینی كتاب انباشت سرمایه رزا لوکزامبورگ

پی‌تر هیودیس

ترجمه‌ مهدی صابری

امروزه برای به چالش کشیدن مؤثر سرمایه‌ی جهانی‌شده از یک سو، به بررسی دقیق پافشاری لوکزامبورگ بر ضرورت امپریالیسم برای انباشت سرمایه، و از سوی دیگر به فراخوانی بسیار گسترده‌تر و عمیق‌تر نیروها و ایده‌های انقلابی در قیاس با نمودارهای نظریه‌ی انباشت او نیاز داریم. این موضوع به ویژه هنگامی مصداق دارد که به مبارزات درون جهان در حال توسعه می‌رسیم.

سه-شنبه ۱۱ شهريور ۱۳۹۳ برابر با ۰۲ سپتامبر ۲۰۱۴

طبقه در سرمایه‌داری مدرن

ریچارد ابرنتی

ترجمه امین حصوری

در طی این فرایند توده‌ی عظیمی از روستاییان راهی شهرها شده‌ و به سکونت در شهرها روی آورده‌اند: اینک برای نخستین بار در تاریخِ جهان اکثریت جمعیت انسان‌ها در شهرها و شهرستان‌‌ها زندگی می‌کنند. میلیون‌ها نفر {در طی این روند} از زندگی دهقانی به زندگی‌ دیگری در قالب کارگران صنعتی یا خدماتی گذر کرده‌اند. بنابراین ما شاهد شکل‌گیری (یا باز-شکل‌گیریِ) «طبقه‌ی کارگرِ جهانی» هستیم. این تحول قطعا اهمیت عظیم و شگرفی برای آینده {ی‌ بشر} خواهد داشت.

دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۳ برابر با ۱۸ اگوست ۲۰۱۴

کار مولد و غیرمولد: تلاشی برای تبیین و طبقه‌بندی آن

احمت توناک و سنگور سوران

ترجمه حسن آزاد

به نظر ما در دستگاه نظری طرف‌ها‌‌ی درگیر در بحث، در زمینه‌ی یک رشته از تمایزات در تقابل کار مولد و غیرمولد بدفهمی‌ها‌‌ و آشفتگی‌ها‌‌ی فراوانی وجود داشت که باید به توضیح آن پرداخت. به‌علاوه حداقل برای کسانی که فکر می‌کنند تمایز کار مولد و غیرمولد برای انباشت سرمایه‌داری جنبه‌ی اساسی دارد طبقه‌بندی جامعی از انواع عمده‌ی کار در سرمایه‌داری به معضلی اساسی تبدیل شده است.

چهارشنبه ۲۵ تير ۱۳۹۳ برابر با ۱۶ جولای ۲۰۱۴

فرضيه‌ي کمونيسم

نویسنده: آلن بديو

مترجم: صالح نجفي

جنبش‌هاي اعتراضي عربي و اروپايي نيز فرجامي خوش‌تر از بازگشت به «رژيم کهن» نداشته‌اند. در مصر، دوره‌ي مبارک ديگري آغاز شده. سوريه نماد تبديل و تحويل انقلاب به جنگ است. جنبش اشغال بيش از پيش از رمق افتاده و اسرائيل هم‌چنان تحت‌لواي «دفاع مشروع‌» قتل‌عام مي‌کند و... مع‌الوصف، همه‌ي اين‌ها نشانه‌اي است از بحران؛ امروزه شهروندان آمريکا و اروپا و خاورميانه و سرتاسر جهان اعتماد خود را به نظم سرمايه از دست داده‌اند اما امکان فراروي از آن را نمي‌يابند. درست در چنين اوضاع و احوالي است که بايد بار ديگر از «فرضيه کمونيسم» سخن گفت.

دوشنبه ۹ تير ۱۳۹۳ برابر با ۳۰ ژوئن ۲۰۱۴

سرمایه‌داری و ناسرمایه‌داری

ادامه‌ی گفت‌وگو با فریدا آفاری

پرویز صداقت

موضوع محوری مقاله‌ی حاضر شناخت ذات سرمایه‌داری به‌مثابه یک سیستم اقتصادی و ترسیم مرزهای سرمایه‌داری از ناسرمایه‌داری، و براین‌اساس، تعریف پروژه‌ی رهایی و «بدیل» است. بدیلی که از منظر آفاری «بدیل» سرمایه‌داری و از دیدگاه من «بدیل» سرمایه‌داری و و آن‌چه اصطلاحاً نظام‌های پساانقلابی می‌نامم و به‌اصطلاح «سوسیالیسم واقعاً موجود»، هردو باید باشد.

جمعه ۳۰ خرداد ۱۳۹۳ برابر با ۲۰ ژوئن ۲۰۱۴

درباره سند پیش نویس رفقای حزب کمونیست ایران( م.ل.م)

روبن مارکاریان

در مورد بسیاری از موضوعات مطرح شده در مقدمه نه فقط اختلافات در یک اتحاد بزرگ با گرایشات بسیار متنوع امری طبیعی و مفروض است بلکه در ارتباط با سازمان های زنده و واقعی کمونیستی نیز باید به عنوان یک پیش فرض قلمداد شود. با شکست الگوی سوسالیسم موجود الگوی احزاب مومیائی یکدست و سنگواره که در آن ها تنها یک نظر در مورد مسائل ریز و درشت مجاز بود نیز به پایان رسیده و تشکل های کمونیستی که از این نوع سنت پیروی می کنند دیگر به گذشته، به گذشته شکست خورده جنبش ما تعلق دارند. در شرایط حاضر نیز تلاش برای تعمیم چنین الگوئی به یک اتحاد بزرگ و متنوع از جریانات چپ مسلماً تلاشی بی نتیجه و غیرسازنده است.

در باره سند پیش نویس رفقای حزب کمونیست ایران (م .ل. ) سایت شورا

جمعه ۱۶ خرداد ۱۳۹۳ برابر با ۰۶ ژوئن ۲۰۱۴

رقص دیالکتیک؛ گام‌هایی در روش مارکس

مقدمه: مارکسیسم و داستان دو شهر

برتل اولمن

علم، نقادی، آرمان‌گرایی، و استراتژی انقلاب عموما جدا از یکدیگر فهمیده می‌شوند (برخی حتی چنین استدلال می‌کنند که این سویه‌ها و رویکردها نامتجانس‌اند و با هم سازگار نیستند). بسیاری از مفسران مارکسیسم تنها بر یک یا دو سویه‌ از سویه‌های فوق تأکید دارند و سایر جنبه‌‌ها را وا می‌نهند یا ساده‌سازی می‌کنند‌ ...گرایش شخصی من آن است که مارکسیسم را ترکیب نامتعارف و شاید یگانه‌ای از این چهار مولفه بدانم: علم، نقادی، آرمان‌گرایی و رهیافتی برای انقلاب. و بر همین اساس مارکس را توامان فردی دانشمند، منتقد، آرمان‌گرا، و انقلابی تلقی می‌کنم، که حضور هر یک از این خصلت‌ها در وی، در شکل‌گیری سایر خصلت‌های یاد شده و تغذیه‌ی آن‌ها سهیم‌ بوده‌ است.

پراکسیس

دوشنبه ۱۲ خرداد ۱۳۹۳ برابر با ۰۲ ژوئن ۲۰۱۴

فرایند انقلابی اوکراین هنوز به پایان نرسیده است!

گفتگو با نیل دیویدسون

برگردان نوید قیداری

چپ باید کارهای زیادی را به انجام برساند: مبارزه با ستم، درانداختن همبستگی، ساختن احزاب و اتّحادیه‌های کارگری و ... امّا شاید مهم‌تر از همه یا چیزی که باید در همه‌ی این [امور] جریان یابد، نیاز به تصدیق دوباره‌ی بدیلی سوسیالیستی برای بحران معاصر باشد. همان بدیلی که شعاری از 1899 می‌گوید: جهانی دیگر ممکن است.

شنبه ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۳ برابر با ۱۷ می ۲۰۱۴

آیا انقلاب‌ها همیشه شکست می‌خورند؟

جان مالینو

ترجمه مهدی صابری

در واقع، نتیجه‌گیری درست این است که تحرکات توده‌ای در خیابان‌ها مرحله‌ی مطلقاً ضروری در هر فرآیند انقلابی‌ای است اما همچنین اعتصابات توده‌ای و اشغال محیط‌های کار هم لازم است، زیرا در محل تولید است که سرمایه به شدت آسیب‌پذیر و قدرت طبقه‌ی کارگر متمرکز است. علاوه بر تمام این‌ها، احتیاج به رهبری سوسیالیستی انقلابی داریم، چرا که بدون سیاست انقلابی، هر جنبش توده‌ای ممکن است منحرف شده، هرز رود و نابود شود. اگر این اجزا در کنار هم قرار گیرد، پتانسیل طبقه‌ی کارگر جهانی برای در هم شکستن سرمایه‌داری و ساختن جامعه‌ی بین‌المللی سوسیالیستی، امروزه بیش از هر زمان دیگری در طول تاریخ است.

دوشنبه ۲۶ اسفند ۱۳۹۲ برابر با ۱۷ مارس ۲۰۱۴

بازخوانی نخستین فصل «سرمایه»

حسن مرتضوی

هدف ماركس فهم كاركرد سرمایه‌داری از طریق نقد اقتصاد سیاسی بود. ماركس می‌دانست كه این تكلیف عظیمی است. برای نیل به این هدف مجبور بود دستگاهی مفهومی ایجاد كند كه به درك پیچیدگی سرمایه‌داری كمك كند و از این‌رو در مقدمه‌ی خود توضیح می‌دهد كه چگونه این كار را انجام خواهد داد.

يكشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۲ برابر با ۱۶ مارس ۲۰۱۴

دستورکار: دموکراسی و گسترش دموکراسی

احمد سیف

به گمان من، مضحک‌ترین استفاده از صفت در توصیف دموکراسی در ترکیب «دموکراسی بورژوایی» ظهور می‌کند. دراین عبارت، با گشاده‌دستی دست‌آوردهای تاریخی چون دموکراسی را که نتیجه‌ی قرن‌ها مبارزه علیه اشرافیت، سلطنت و سرانجام سرمایه‌داری و همین بورژوازی است به بورژوازی واگذار می‌کنند.

چهارشنبه ۲۱ اسفند ۱۳۹۲ برابر با ۱۲ مارس ۲۰۱۴

بوهمیا، تبعید و انقلاب:
یادداشت‌هایی درباره‌ی ماركس، بنیامین و تروتسكی

انزو تراورسو

ترجمه علی نورالدینی

بر شمار نمونه‌های ماركس، بینامین و تروتسكی می‌توان هم‌چنان افزود. تمامی ماركسیست‌های جدید، «انقلابیون حرفه‌ای»، روشنفكران سوسیالیست و ضدفاشیست‌های تبعیدی شرایطی از زندگی مشابه شرایط بوهمیایی را تجربه كرده‌اند. همه فقر،‌ وضعیت حقوقی متزلزل، سكونت نامشخص را تجربه كرده‌اند، همه دیدار و رفت‌وآمد با حلقه‌های سیاسی و فرهنگی متفاوت داشته‌اند، همه حاشیه‌ای بودن تبعید، گتوی جهان‌وطنی مطرودشد‌گان و بی‌دولت‌ها، وجود زیرزمینی توطئه‌گران، جدایی كامل از نهادهای رسمی، احساس گاه‌گاهی زندگی در عدم پیوند با دنیای واقعی را تجربه كرده‌اند، اما آزادی روانی و فكری مجال‌یافته از نبود قیدوبندها را نیز تجربه كرده‌اند. چنین شرایطی، هم‌چنان كه در مورد ماركس دیده‌ایم، اغلب برآمده از انتخابی آگاهانه نبوده است.

شنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۲ برابر با ۰۱ مارس ۲۰۱۴

امانوئل والرشتاین و پایان سرمایه‌داری

پرویز صداقت

امانوئل والرشتاین، پایه‌گذار تحلیل‌های سیستمی ـ جهانی، در سال‌های اخیر دایماً تأکید کرده که سرمایه‌داری به پایان عمر تاریخی خود رسیده است. در این مقاله، نخست کوشش کرده‌ام عناصر و اجزای دستگاه فکری والرشتاین، یعنی تحلیل سیستمی ـ جهانی را بازگو و در ادامه چکیده‌ی استدلال او در مورد اتمام تاریخی عمر سرمایه‌داری طی چند دهه‌ی آتی را به‌اختصار تشریح می‌کنم.

سه-شنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۲ برابر با ۱۸ فوريه ۲۰۱۴

سرمایه و تئودور شانین

فروغ اسدپور

آیا سرمایه را می توان در فضای جغرافیایی و بسترتاریخی مربوط به اروپای باختری محدود کرد و کانون تمرکز آن‌را انگلستان دانست؟ با توجه به حجم عظیمی از بررسی های تاریخی مربوط به انگلستان چه‌گونه میتوان گفت که دغدغه ی سرمایه اروپای باختری و به ویژه انگلستان نبوده است؟

دوشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۲ برابر با ۰۳ فوريه ۲۰۱۴

دومین شماره

فصلنامه‌ی نقد اقتصاد سیاسی

دومین شماره فصلنامه نقد اقتصاد سیاسی در 353 صفحه منتشر شد. به منظور دسترسی آن دسته از خوانندگان مقاله‌های نقد اقتصاد سیاسی که دسترسی دایم به اینترنت ندارند تصمیم گرفتیم مجموعه مقاله‌های منتشرشده در هر فصل را به صورت یک فایل پی‌دی‌اف که قابلیت چاپ به شکل یک فصلنامه مستقل را دارد به صورت جداگانه منتشر کنیم.

جمعه ۴ بهمن ۱۳۹۲ برابر با ۲۴ ژانويه ۲۰۱۴

عصرِ ما به روایت آثار حسن مرتضوی!

خسرو صادقی بروجنی

به جا بود که به پاس آثارش چیزی بنویسم. سخت است. چون حیّ و حاضر است و به قضاوتمان می‌نشیند. سخت است، چون بی هیچ تعارف، رسمی مألوف نیست که زندگان را پاس بداریم و از سنت مرده‌پرستی‌مان فاصله بگیریم. عادتمان شده که زندگان را فقط نقدی به جا و نا به جا کنیم و خرده‌بگیریم که اگر این‌‌گونه بود بهتر بود و چرا آن‌گونه نبودی؟!. و چون او را در میانمان نیافتیم، آه و فغان سر دهیم و به هر قصارگونه و ضرب‌المثلی پناه بریم و خودمان را و دیگران را نهیب زنیم و ایرادات اخلاقی‌ فردی و اجتماعی‌مان را یادآوری کنیم که آری، چنین جماعت قدرناشناسی هستیم!.

سه-شنبه ۱۷ دی ۱۳۹۲ برابر با ۰۷ ژانويه ۲۰۱۴

چرا درك ماركس را از فرارفتن از تولید ارزش كندوكاو می‌كنیم؟
چرا اكنون؟

پیتر هیودیس

ترجمه حسن مرتضوی و فریدا آفاری

دو دهه پس از فروپاشی كمونیسم دولت‌سالار در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و اروپای شرقی، كه بسیاری ادعا كردند آثار ماركس را به زباله‌دان تاریخ انداخته، حال و هوای جدیدی پدید آمده كه در آن اندیشه‌های او دستخوش بحث‌ و بررسی تازه‌ای شده است.

سه-شنبه ۳ دی ۱۳۹۲ برابر با ۲۴ دسامبر ۲۰۱۳

مارکس: طعنه و اسطوره

الکس کالینیکوس

ترجمه ی مهرداد امامی

به همین دلیل است که فروپاشی این جوامع، اندیشه‌ی مارکس را بی‌اعتبار نکرد. همان‌طور که نابرابری‌ها و ناعقلانیت‌های خاص در جوامع سرمایه‌داری لیبرال که بر جهان امروز استیلا دارند، بیشتر و بیشتر آشکار می‌شوند، نیاز به بازگشت به مارکس بیشتر احساس می‌گردد- البته نه مارکس اساطیری که در اینجا آن را رد کردیم، بلکه مارکس واقعی با نقد نافذش از نظام موجود و تصورش از بدیل یا همان رهایی انسان.

يكشنبه ۱ دی ۱۳۹۲ برابر با ۲۲ دسامبر ۲۰۱۳

هستي شناسي وارونه سرمايه

رابطه سرمايه و كار نزد كريستوفر آرتور

نويسنده: فروغ اسدپور

جمعه ۲۹ آذر ۱۳۹۲ برابر با ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳

مارکسیسم و چالش بدیل‌سازیِ اقتصادی

رضا اسدی

بی‌تردید یکی از عواملی که این مباحث پیرامون تولید نظریه‌های بدیل سیاسی و اقتصادی در برخی کشورها شکل نگرفت این بود که کشورهای سابقاً سوسیالیستی با وجود ادعای سوسیالیستی بودن، به شدت دچار بیماری تمامیت‌خواهی حاکمان خود بودند و ظرف واحد سیاسی شوراها را– که می‌توانست احزاب و جناح‌های زیادی را درون خود داشته باشد- را با «حزب واحد» جایگزین کردند؛ و در نتیجه‌، تک‌جناحی بودنِ ساختار سیاسی و همه‌کاره بودن یک شخص یا لایه‌ای از نخبگان موجب شدکه زمینه‌ی لازم برای شکل‌گیری و رشد این مباحث نظری - که نیاز به محیطی برای تأمل آزاد انتقادی دارد- فراهم نگردد.