سايت سازمان کارگران انقلابی ايران (راه کارگر)

يكشنبه ۶ بهمن ۱۳۹۸ برابر با ۲۶ ژانويه ۲۰۲۰

این مجموعه دربردارنده‌ی مجموعه مقالات انگلس در مورد اتحادیه‌ها و حزب کارگری است، که وی در سال ۱۸۸۱ برای نشریه‌ی «لیبر استاندارد» نوشت. این نشریه ارگان اتحادیه‌های کارگری انگلیس از سال ۱۸۸۱ تا ۱۸۸۵ بود و با سردبیری جرج شیپتونبه‌طور هفتگی انتشار می‌یافت. این کتاب کوچک در اوایل تابستان سال ۱۳۸۷ (۲٠٠۸) به‌‌طور اتفاقی در یک کتابفروشی ویژه‌ی کتاب‌های فلسفی و سیاسی در شهر اوترخت هلند تهیه شد و از آن‌جا که تا آن‌زمان به‌صورت یک مجموعه به فارسی برگردانده نشده بود و به دلیل آن که انگلس در این کتاب به مباحثی پرداخته که هم‌چنان در جنبش کارگری ایران مطرح بوده است،

جمعه ۲۰ دی ۱۳۹۸ برابر با ۱۰ ژانويه ۲۰۲۰

دموکراسی و غایت‌های مارکسیسم

نوشته‌ی: نورمن گراس

ترجمه‌ی: بهرام صفایی

بگذارید با این اصل آشنای مارکسی آغاز کنیم که رهایی طبقه‌ی کارگر به‌دست خود طبقه‌ی کارگر صورت می‌پذیرد. این اصل که به‌قلم مارکس در سرآغاز قوانین انجمن بین‌المللی کارگران آمده، اصلی است که رزا لوکزامبورگ نیز به‌نوبه‌ی خود بارها بر آن صحه گذاشت. این اصل به‌خودی‌خود نکته‌ی قابل‌توجهی ندارد. این فرمول را می‌توان عملاً در آثار تمام نویسندگان مارکسیسم کلاسیک مشاهده کرد. اما از نگاه من این اصل در اندیشه‌ی لوکزامبورگ مهم‌تر و از او جدایی‌ناپذیر است، و نیز یکی از سرشت‌نماهای تأکیدات سیاسی وی.

سه-شنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۸ برابر با ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹

ساختن فرهنگ آینده

گفتگوی علی سالم با

نسترن موسوی و اکبر معصوم‌بیگی

ویلیامز می‌گوید اگر بورژوازی جان میلتون و جین آستین پدید آورده طبقه کارگر هم جنبش کارگری، اتحادیه‌های صنفی، حزب‌های کارگری، اخلاق و کنش جمعی و جنبش تعاونی و همبستگی را پدید آورده، یعنی همه آن چیزهایی که گرمابخش و نیروبخش انسان‌ها در فعالیت همکارانه و همبسته‌شان است.

سه-شنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۸ برابر با ۰۳ دسامبر ۲۰۱۹

گُل‌گشتی در خلوتگاه اندیشه‌ی مارکس

مقدمه به ترجمه‌ی فارسی گروندریسه

کمال خسروی

دوشنبه ۴ آذر ۱۳۹۸ برابر با ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹

ساختار «سرمایه»:
«منطقی»
یا «منطقی – تاریخی»؟

حسن آزاد

یکی از مسائل مورد بحث در خوانش و درک کتاب «سرمایه» از زمان انتشار تا کنون، جایگاه «منطق» و «تاریخ» دربازنمایی دیالکتیکی و ساختار این اثر است.

چهارشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۱۳ نوامبر ۲۰۱۹

شورا:
تجربه‌ها و چالش‌ها

تارا بهروزیان

چهارشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۰۶ نوامبر ۲۰۱۹

قراردادِ اجتماعی
فدراسیونِ دموکراتیکِ
شمالِ سوریه

مترجمان:

امین زرگرنژاد و الناز بابایی

ما این ترجمه را به جان‌های زیبای ۳۲ جوانِ سوسیالیستِ ترکیه‌ای تقدیم می‌کنیم که از نقاطِ مختلف‌ِ ترکیه برای کمک به مردمِ کوبانی گردهم آمده بودند و در ۲٠ جولای ۲٠۱۵ در انفجارِ مقرِّ گردهمایی در سوروچ در مرزِ ترکیه و سوریه کشته شدند.

سه-شنبه ۱۴ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۰۵ نوامبر ۲۰۱۹

ساختار اقتصادی سرمایه‌داری در سطح ناب و طبقات همپای آن

اقتصاد سیاسی طبقه و دولت در جوامع سرمایه‌داری (بخش دوم)

فرهاد نعمانی و سهراب بهداد

اقتصاد سیاسی طبقه و دولت در جوامع سرمایه‌داری (بخش یکم)

جمعه ۱۰ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۰۱ نوامبر ۲۰۱۹

فصل سیزدهم کتاب «کدام سوسیالیسم»

تصور روشنی از خواست هایمان داشته باشیم

محمد رضا شالگونی

کسانیکه بنام سوسیالیسم با شعارمجلس موسسان مخالفت می کنند، دانسته یا ندانسته، قبل از هر چیزبا حق رای عمومی مخالفت می ورزند وبدتر ازآن ، سوسیالیسم را مترادف با الغای حق رای عمومی معرفی میکنند. اگرحق تصمیم گیری درباره نظام سیاسی- اجتماعی یک کشوررا ازمردم آن سلب بکنیم بی حقی عمومی را پایه گذاری نکرده ایم؟ ثانیاً شعارمجلس موسسان با هر خواستی که درباره ساختار دولت جاگزین داشته باشیم ازجمله با خواست برپائی دولت نوع شورائی قابل جمع است.

سه-شنبه ۷ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۲۹ اکتبر ۲۰۱۹

تمایز میان سوسیالیسم و کمونیسم از نظر مارکس

نوشته‌ی: تنر چم و مصطفی کایااوغلو

ترجمه‌ی: سهراب نیکزاد

يكشنبه ۵ آبان ۱۳۹۸ برابر با ۲۷ اکتبر ۲۰۱۹

کارگر بومی و تجدیدحیات چپ

گفت‌وگوی مارچلو موستو با

آلوارو گارسیا لینرا

ترجمه‌ی: حسن مرتضوی

وظیفه‌ی بزرگ چپ، در غلبه بر محدودیت‌ها و خطاهای سوسیالیسم سده‌ی بیستم، ترسیم افق جدیدی است که راه‌حل‌هایی را برای مسائل بالفعلی که باعث عذاب مردم است ارائه ‌دهد. این افق در خدمت «اصل امید» جدیدی است ــ هر نامی که دوست دارید به آن بدهید ــ که برابری‏، آزادی اجتماعی و حقوق و ظرفیت‌های جهان‌شمولی را به عنوان پایه‌ای برای خودتعینی جمعی اشاعه می‌دهد.

دوشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۸ برابر با ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹

ظهور راست‌ افراطی

گفت‌وگوی فاروق چادهوری با

جان بلامی فاستر

ترجمه‌ی هومن کاسبی

نوفاشیسم، خطرناک‌ترین و چندرنگ‌ترین پدیده در این بلوک تاریخی نوظهور راست‌گرا است. به‌علاوه، تمام این‌ها را باید در رابطه با بحران ساختاری سرمایه‌داری و تلاش‌های روبه‌رشد طبقه‌ی حاکم برای بازسازی روابط دولت- سرمایه به‌منظور خلق رژیم‌هایی انحصاری‌تر برای سرمایه نگریست. بزرگ‌ترین مجهول در این وضعیت، واکنش جناح چپ است که ریشه در طبقه‌ی کارگر دارد و لااقل به‌طور بالقوه، جنبش توده‌ای نهایی باقی می‌ماند – جنبشی که قادر به توقف، وارونگی و سرنگونی سرمایه است و مسیر جدیدی را به‌سوی جامعه‌ی برابری بنیادی و پایداری زیست‌محیطی (یعنی سوسیالیسم) ترسیم می‌کند

شنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۸ برابر با ۱۲ اکتبر ۲۰۱۹

سوسیالیسم و آزادی

دیوید هاروی

ترجمه‌ی حسین رحمتی

وظیفه‌ی جامعه‌ی سوسیالیستی این است که اطمینان حاصل کند تمام اقلام ضروری ــ رایگان ــ تأمین می‌شود تا مردم بتوانند دقیقاً همان کاری را انجام دهند که می‌خواهند. و به نظرم، در جامعه‌ی سوسیالیستی، مردم نه نتها منابع بلکه زمان لازم را به دست می‌آورند تا دقیقاً همان کاری را انجام دهند که می‌خواهند. آزادی ــ زمان آزاد، زمان آزاد راستین ــ برای ایده‌ی جامعه‌ی سوسیالیستی اهمیت حیاتی دارد.

شنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۸ برابر با ۰۵ اکتبر ۲۰۱۹

مجلس موسسان و سوسیالیسم

روبن مارکاریان

رابطه مجلس موسسان با دولت کارگری بحثی مربوط به رابطه سوسیالیسم با دمکراسی است. این بحث و اختلاف نظرهای مربوط به آن در جنبش کمونیستی و سوسیالیستی بیش از یک قرن سابقه دارد با این وصف از اهمیت آن به هیچ و جه کاسته نشده است. زیرا رابطه آزادی و دمکراسی با سوسیالیسم بویژه حالا، پس ازشکست الگوی های سوسیالیسم قرن بیستم، ازنقش اساسی در تجدید آرایش، بازسازی و احیاء قدرت و نفوذ نیروهای سوسیالیستی برخوردار است.

سه-شنبه ۱۶ خرداد ۱۳۹۶ برابر با ۰۶ ژوئن ۲۰۱۷

(بخش سوم)

«تجربیات سوسیالیستی» و سوسیالیسم

گفت‌وگوی پروبلماتیکا با

کمال خسروی

تعریفِ یکْ جمله‌ایِ مارکس از جامعه‌ی بدیل، یعنی «جامعه‌ی تولید کنندگان آزاد و همبسته»، با اینکه به تنهایی برای تصور و تصویر دقیق جامعه‌ی بدیل کفایت نمی‌کند، اما واجد دو معیار تعیین کننده‌ی سرشت چنین جامعه‌ای است: یکی آزادی و دیگری همبستگی. واژه‌ی «آزادی» در اینجا فقط شعاری انساندوستانه نیست، بلکه تعیین کننده‌ی سرشت این جامعه است. قلب تپنده‌ی آن است. فقدان این قلب تپنده، جا را برای ماشینی مرده باز می‌کند که با تظاهر به زندگی و تپندگی، اختیار تنظیم زندگی انسانها را در دست می‌گیرد. واژه‌ی «همبستگی» نیز در اینجا فقط شعاری عدالتخواهانه نیست، بلکه ناظر بر ضرورت حذف و محو تضادها و تقابلات طبقاتی، حذف و محو روابط فرادستی و فرودستی و پیدایش مناسباتی است که جایگزین روابط انسانها در پیش‌تاریخ زندگی آنهاست. سوسیالیسم، بدون آزادی، بنا به تعریف غیرممکن است.

معادلات و تناقضات پراکسیس

درباره‌ی «نقد» مارکسی و ماتریالیسم پراتیکی

چهارشنبه ۶ ارديبهشت ۱۳۹۶ برابر با ۲۶ آوريل ۲۰۱۷

کج‌اندیشی‌های اونو و پیروانش در خوانش و روش «سرمایه»

معرفی و نقد مکتب اونو (۲)

حسن آزاد

در بخش نخست این نوشتار، به سه دیدگاه متفاوت و مستقل در درک روش مارکس، ساختار کتاب سرمایه و خوانش این اثر اشاره کردم، که بعد از جنگ دوم جهانی شکل گرفته‌اند. این سه دیدگاه بر طبق توالی زمانی عبارتند از: مکتب اونو در ژاپن، خوانش‌های نو از مارکس در آلمان و دیالکتیک نظام‌مند در کشورهای انگلیسی زبان. این سه نحله‌ی فکری در عین وجود برخی نکته‌های مشترک، جریان‌های فکری جداگانه‌ای با پرسمان‌ها و رویکردهای گوناگون محسوب می‌شوند. به‌ویژه مکتب اونو که زمینه‌ی شکل‌گیری آن حتی به پیش از جنگ دوم جهانی بر می‌گردد، و صرفاً در فضای فکری ژاپن و در گفتگوی بین مارکسیست‌های ژاپنی (به استثنای آلبریتون و ایتو که با بحث‌های نظری غرب آشنایی دارند) قوام گرفته است

مکتب اونو: كژتابى در فهم ماركس، رونویسی از منطق هگل / حسن آزاد

چهارشنبه ۳۰ فروردين ۱۳۹۶ برابر با ۱۹ آوريل ۲۰۱۷

وارثان گرامشی

پری اندرسون

ترجمه‌ی فروزان افشار

امروزه از میان اندیش‌ورزان ایتالیایی هیچ‌ یک‌تنی در شهرت و نام‌آوری به پای گرامشی نمی‌رسد. نقل‌قول‌های آکادمیک و ارجاعات اینترنتی نیز او را در جایگاهی بالاتر از ماکیاولی قرار می‌دهد. سیاهه‌ی آثار نگاشته‌شده راجع به او مشتمل بر چیزی درحدود ۲٠ هزار کتاب و مقاله است. زیر آوارِ این بهمن، هیچ قطب‌نمایی می‌تواند راه‌گشا باشد؟ دفتر‌های زندان نخستین بار در اواخر دهه‌ی ۱۹۴٠ در ایتالیا در دسترس قرار گرفت، آن‌هم زیر تیغ سانسور سیاسی.

سه-شنبه ۲۲ فروردين ۱۳۹۶ برابر با ۱۱ آوريل ۲۰۱۷

چگونه مي‌توان
از نو آغاز کرد؟

نویسنده: اسلاوي ژيژک

ترجمه:اميررضا گلابي

وفادار ماندن به فرضيه کمونيسم به تنهايي کافي نيست: اولويت عملي ما تشخيص تضاد در بستر واقعيت تاريخي است. تنها سوال واقعي امروزه اين است: آيا تضادهاي دروني سرمايه داري جهاني امروزه آنقدر قدرتمند است که مانع بازتوليد قطعي آن شود؟ چهار نوع تضاد در اينجا محتمل است: خطر جدي يک فاجعه زيست محيطي؛ عدم تناسب [مفهوم] مالکيت خصوصي با چيزي که آن را مالکيت معنوي مي‌ناميم، پيامدهاي سياسي-اجتماعي ناشي از پيشرفت‌هاي جديد علمي و تکنيکي، خصوصاً در عرصه بيوتکنيک؛ و مورد آخر که اهميتش کمتر از موارد ديگر نيست، شکل‌هاي جديد آپارتايد اجتماعي مانند ديوارهاي جديد و زاغه‌نشين‌ها.

سه-شنبه ۱۵ فروردين ۱۳۹۶ برابر با ۰۴ آوريل ۲۰۱۷

ارزش: جوهر، شکل، مقدار

بازاندیشی نظریه‌ی ارزش

بخش نخست

کمال خسروی

بدیهی است که یکی از دلایل این کاستی‌ها و سستی‌ها، و تأکید می‌کنم، تنها یکی از دلایل و نه حتی مهم‌ترین آن‌ها، ناآگاهی ما از نظریه‌ی ارزش و عدم آشنایی دقیق ما با آن در آثار مارکس و مارکسیست‌هاست. تا جایی که منظور از «ما»، ایرانی‌هایی است که طی صد سال گذشته به واسطه‌ی سرنوشت‌های فردی، گرایش‌های روشنفکرانه، موقعیت اجتماعی و طبقاتی و شرکت در مبارزه‌های سیاسی و اجتماعی در گیرودار این بحث‌ها قرار گرفته‌اند و با علاقه و اشتیاق کمتر یا بیشتری در آن‌ها مداخله کرده‌اند، می‌توان همه جا ردِ ناروشنیِ مفاهیم و فقدان یک دستگاه مفهومی وارسته و پیراسته را دید. حوزه‌ی بروز و حدّت یابی بحث‌های مربوط به نظریه‌ی ارزش عمدتاً مشاجرات ادبی و سیاسی(باصطلاح «مبارزه‌ی ایدئولوژیک»)است که در آن‌ها عمدتاً دقت در مفاهیم و مقولات نظری این نظریه، اهمیت کمتری از مغلوب و مرعوب کردن حریف سیاسی دارد.

سه-شنبه ۱۷ اسفند ۱۳۹۵ برابر با ۰۷ مارس ۲۰۱۷

در جست‌وجوی ناکجاآباد

پرویز صداقت

در چنین شرایطی هر تلاش برای بدیل‌سازی ترقی‌خواهانه باید قبل از هر چیز تبیین درستی از علت شکست جنبش‌های انقلابی و تجارب رفرمیستی قرن بیستم ارائه کند. از سوی دیگر باید به این سؤال پاسخ دهد که با توجه به تغییرات کمّی و کیفی در طبقه‌ی کارگر از یک سو و پدیدار شدن سوژه‌های جدید انقلابی از سوی دیگر، سوژه‌ی انقلابی جدید کدام نیروهای و طبقات جدید اجتماعی هستند.

شنبه ۳۰ بهمن ۱۳۹۵ برابر با ۱۸ فوريه ۲۰۱۷

آیا در مارکسیسم سیاسی چیزی برای دفاع‌ وجود دارد‌؟

نایل داویدسون

ترجمه‌ی حسن آزاد

یکی از معضلات مارکسیسم سیاسی فقدان مرزهای روشن سیاسی است. همه‌ی طرفداران این نحله‌ی فکری انقلابی نیستند: الن وود موضعی نزدیک به رالف میلی‌باند و جانشینان او در هیات تحریریه‌ی «سوشالیست رجیستر» دارد، اگرچه او نیز در بحث‌های نظری و از جمله مهم‌تر از همه درباره‌ی خصلت دموکراسی سرمایه‌داری نقش شایان‌توجهی ایفا کرده است. اما برخی دیگر از مارکسیست‌های سیاسی در دنیایی کاملاً آموزشگاهی به‌سر می‌برند، و به‌نحوی افراطی از آن‌چه که تصور می‌کنند «روش مارکسیستی» محسوب می‌شود، هواداری می‌کنند و بدین‌سان از فعالیت سوسیالیستی فاصله گرفته و در راه فرقه‌گرایی آکادمیک گام می‌گذارند.